XENIGLOSSA.GR
ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΕΛΛΑΔΟΣ
Πρεβέζης 87, 104 43, Λόφος Σκουζέ, Αθήνα
Τηλέφωνο - Fax: 210 3841788 & e-mail: [email protected]
Νικόλαος Τερζής, Πρόεδρος
Προξένου Κορομηλά 24, 546 22, Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο: 2310 282402 & 6944 767014 – Fax: 2310 286889
e-mail: [email protected]
ΠΡΟΣ: 1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Ανδρέα Παπανδρέου 37, Τ.Κ. 15180, Μαρούσι
1.1 Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, κ. Αριστείδη
Μπαλτά
1.2 Αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων
(Τομέας Παιδείας), κ. Τάσο Κουράκη
1.3 Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και
Θρησκευμάτων, κ. Δημήτρη Χασάπη
2. Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
κ. Πάνο Σκουρλέτη
Σταδίου 29, Τ.Κ. 10110, Αθήνα
3. Διοικητή ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, κ. Ροβέρτο Σπυρόπουλο
Αγίου Κωνσταντίνου 8, Τ.Κ. 10241, Αθήνα
Κοινοποίηση: Πολιτικά Κόμματα
Βουλευτές
Συνδικαλιστικοί Φορείς Εργοδοτών – Εργαζομένων
ΘΕΜΑ: Δημόσια Διαβούλευση για το Σχέδιο Νόμου με Τίτλο «Ρυθμίσεις για την
Ανώτατη Εκπαίδευση, την Έρευνα, την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια
Εκπαίδευση και Άλλες Διατάξεις»
Αξιότιμε κ. Υπουργέ Παιδείας, κ. Μπαλτά,
Τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση, κατόπιν πρωτοβουλίας του Υπουργείου
Παιδείας, το Σχέδιο Νόμου με τίτλο «Ρυθμίσεις για την Ανώτατη Εκπαίδευση, την
Έρευνα, την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και Άλλες Διατάξεις», η
οποία θα ολοκληρωθεί την 29.06.2015. Εκκρεμούσης της εν λόγω διαδικασίας και
δεδομένης της ιδιότητάς μου, διατυπώνω τις εξής απόψεις / παρατηρήσεις μου
προκειμένου να τεθούν υπ’ όψιν σας προς μελέτη και περαιτέρω αναμόρφωση των
σχετικών διατάξεων και ειδικότερα αυτών του άρθρου 48 «Θέματα Ιδιωτικών
Σχολείων, Φροντιστηρίων και Κέντρων Ξένων Γλωσσών».
Αναφέρεται καταρχάς ότι το περιεχόμενο των επίμαχων διατάξεων του ως
άνω άρθρου έχει ως εξής:
«1. (...)
2. Τα φροντιστήρια και τα Κέντρα Ξένων γλωσσών καταθέτουν στις οικείες
διευθύνσεις εκπαίδευσης του υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων
το αναλυτικό εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων, από όπου πρέπει να
προκύπτει ο αριθμός των Τμημάτων και των μαθητών του κάθε τμήματος, οι ώρες
διδασκαλίας κάθε μαθήματος και ο διδάσκων κάθε διδακτικής ώρας.
3. Οι ιδιοκτήτες των φροντιστηρίων και των κέντρων ξένων γλωσσών καταθέτουν
αμελλητί στις οικείες διευθύνσεις εκπαίδευσης, οι οποίες είναι αρμόδιες για τον
έλεγχο των τυπικών προσόντων των διδασκόντων, αντίγραφα των συμβάσεων
εργασίας που συνάπτουν με τους διδάσκοντες. Οι ανωτέρω διευθύνσεις
εκπαίδευσης υποχρεούνται να χορηγούν στις διευθύνσεις του Σώματος
Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ), στους επιθεωρητές εργασιακών σχέσεων και στις
διευθύνσεις του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τα κατατεθειμένα σε αυτές στοιχεία της παραγράφου 2
του παρόντος άρθρου και του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου. (...).
4. Οι ημέρες διακοπών και αργιών των Φροντιστηρίων Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης και Κέντρων Ξένων Γλωσσών καθορίζονται ως εξής:
Α. Διακοπών:
Ι) Χριστουγέννων, από την 24η Δεκεμβρίου έως και τη 2η Ιανουαρίου,
ΙΙ) Πάσχα, από τη Μεγάλη Πέμπτη μέχρι και Τρίτη του Πάσχα.
Β. Αργιών:
Ι) όλες τις Κυριακές
ΙΙ) τις θρησκευτικές γιορτές των Τριών Ιεραρχών και του Αγίου Πνεύματος
ΙΙΙ) τις εθνικές επετείους της 28ης Οκτωβρίου και 25ης Μαρτίου
IV) 17η Νοεμβρίου
V) την Καθαρά Δευτέρα
VI) την 1η Μαΐου
VII) την κατά τις ισχύουσες διατάξεις ημέρα αργίας για την έδρα κάθε
φροντιστηρίου και κέντρου ξένων γλωσσών λόγω τοπικής θρησκευτικής ή εθνικής
γιορτής
VIII) τη γιορτή Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
5. (...),
6. Το εβδομαδιαίο ωράριο πλήρους διδασκαλίας στα Φροντιστήρια και στα Κέντρα
Ξένων Γλωσσών καθορίζεται στις 21 ώρες. Η συμπλήρωση πλήρους εβδομαδιαίου
ωραρίου συνεπάγεται την απονομή 25 ενσήμων μηνιαίως, ανεξαρτήτως της
κατανομής των διδακτικών ωρών μέσα στην εβδομάδα.
7. (...), 8. (...), 9. (...)»
Το περιεχόμενο των προαναφερόμενων διατάξεων του άρθρου 48 αντίκειται
στα άρθρα 5 παρ. 1, 106 παρ. 2, 16 παρ. 8, και 2 του Πρώτου Προσθέτου
Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εφεξής
ΕΣΔΑ), 22 παρ. 2 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος.
Ειδικότερα:
Η ελευθερία της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ως μορφή της
οικονομικής ελευθερίας, ερειδόμενη επί των διατάξεων του άρθρου 5 παρ. 1 και
άρθρου 106 παρ. 2 του Συντάγματος, διασφαλίζει την ελεύθερη λειτουργία της
επιχείρησης ώστε αυτή να αποδίδει τα μέγιστα προς εκπλήρωση του λειτουργικού
της σκοπού, και ειδικότερα στην περίπτωση των κέντρων ξένων γλωσσών, ώστε
αυτά προεχόντως, σε αντίθεση με άλλες οικονομικές μονάδες, να παρέχουν
αποτελεσματική εκμάθηση ξένων γλωσσών στους μαθητές τους, εφόδιο, άλλωστε,
αναγκαίο στην σύγχρονη ανταγωνιστική αγορά, μεταδίδοντάς τους, επιπροσθέτως,
εκπαιδευτικές και πολιτιστικές αξίες αντίστοιχες με αυτές των σχολείων, αλλά και
να εξασφαλίζούν το αναγκαίο κέρδος για την βιωσιμότητά τους. Οιοιδήποτε δε
νομοθετικοί περιορισμοί στην δραστηριότητά της ιδιωτικής επιχείρησης δεν είναι
επιτρεπτό να εισέρχονται τόσο ουσιωδώς στον κύκλο συναλλαγών της, ώστε στην
πραγματικότητα να καθίσταται αδύνατη ή να τίθεται σε άμεσο κίνδυνο η
πραγματοποίηση τόσο των θεμιτών σκοπών της επιχειρηματικής δραστηριότητας
όσο και η επιβίωσή της ως οικονομικής μονάδας, κατά παράβαση της αρχής της
αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδάφιο τελευταίο του Συντάγματος). Τουναντίον
αυτοί πρέπει να είναι πρόσφοροι και αναγκαίοι για την επίτευξη του
επιδιωκομένου από το νομοθέτη σκοπού και να μην είναι δυσανάλογοι σε σχέση
προς αυτόν.
Περαιτέρω, την πολυφωνία στην εκπαίδευση επιτάσσει τόσο το άρθρο 16
παρ. 8 του Συντάγματος όσο και το άρθρο 2 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου
της ΕΣΔΑ, όπως κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ΝΔ 53/1974 και ισχύει στην
εθνική μας έννομη τάξη, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 28 του Συντάγματος.
Προκειμένου δε να κατοχυρωθεί ο πλουραλιστικός χαρακτήρας της μόρφωσης και
της εκπαίδευσης και επί της ουσίας, θα πρέπει να παρέχεται στον εκάστοτε
ιδιοκτήτη κέντρου ξένων γλωσσών το δικαίωμα διαμόρφωσης από μέρους του της
ιδιαίτερης φυσιογνωμίας της επιχείρησής του τόσο από την άποψη του διδακτικού
προσωπικού όσο και από την άποψη του τρόπου και του περιεχομένου της
διδασκαλίας, περιοριζομένου του δικαιώματος τούτου από την προβλεπόμενη
συνταγματικά κρατική εποπτεία λειτουργούσας, όμως, εντός του πλαισίου
εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδάφιο τελευταίο του
Συντάγματος).
Εκ της φύσεως του λόγου ύπαρξης των εκπαιδευτικών μονάδων στον
ιδιωτικό τομέα, ευκόλως συνάγεται, ότι η κοινωνία δεν τις επιλέγει για να
διδαχθούν τα παιδιά της γενικώς και αορίστως π.χ. ξένες γλώσσες, όπως στην
περίπτωσή μας, με στελέχωση εκπαιδευτικού προσωπικού το οποίο θα έχει απλώς
τα εκ του νόμου προβλεπόμενα προσόντα (π.χ. επάρκεια προσόντων, πτυχίο
πανεπιστημίου, μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών κ.λπ.). Η κοινωνία επιλέγει τον
ιδιωτικό τομέα, και πληρώνει τίμημα για αυτό, για να διδαχθούν τα παιδιά της μία
ξένη γλώσσα από εκπαιδευτικούς φορείς οι οποίοι με την ολοκλήρωση της
εκπαιδευτικής διαδικασίας (τρίμηνο – τετράμηνο, σχολικό έτος αν θέλετε) θα
φέρουν συγκεκριμένα απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Στην περίπτωση των
κέντρων ξένων γλωσσών ως αποτέλεσμα νοείται η επιτυχής συμμετοχή σε
αξιόπιστες εξετάσεις πιστοποίησης γλωσσομάθειας (όπως π.χ. το Κρατικό
Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας, οι εξετάσεις των πανεπιστημίων Cambridge και
Michigan, των εξεταστικών φορέων NOCN και EDI κ.λπ.), εξετάσεις με
αποδεδειγμένη αναγνωρισιμότητα διεθνώς και εσωτερική αξία οι οποίες οδηγούν
στις προϋποθέσεις που θέτει πρωτίστως η ελληνική πολιτεία (Υπουργείο
Εσωτερικών) και υλοποιούνται μέσω του ΑΣΕΠ.
Με τις επίμαχες διατάξεις του σχεδίου νόμου (άρθρο 48 παρ. 2 και 3)
προβλέπεται η υποχρέωση κατάθεσης από μέρους των ιδιοκτητών των
φροντιστηρίων και των κέντρων ξένων γλωσσών στα κατά τόπους αρμόδια γραφεία
Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αφενός του αναλυτικού εβδομαδιαίου ωρολόγιου
προγράμματος μαθημάτων από το οποίο θα προκύπτει ο αριθμός των τμημάτων και
των μαθημάτων του κάθε τμήματος, οι ώρες διδασκαλίας του κάθε τμήματος και ο
διδάσκων κάθε διδακτικής ώρας (!), αφετέρου αντιγράφων των συμβάσεων
εργασίας που συνάπτουν οι ιδιοκτήτες με τους διδάσκοντες. Όλα τα παράπάνω
στοιχεία μετέπειτα θα αποστέλλονται από τα ως άνω γραφεία Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης στις διευθύνσεις του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ), στους
επιθεωρητές εργασιακών σχέσεων και στις διευθύνσεις του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ προς έλεγχο.
Περαιτέρω με τις διατάξεις της τέταρτης παραγράφου του ίδιου ως άνω άρθρου
ρυθμίζονται οι διακοπές (!) και οι αργίες των Φροντιστηρίων Δευτεροβάθμιας
Εκπαίδευσης και των Κέντρων Ξένων Γλωσσών, ενώ με την παράγραφο 6 του εν
λόγω άρθρου καθορίζεται το εβδομαδιαίο ωράριο πλήρους διδασκαλίας στα
Φροντιστήρια και στα Κέντρα Ξένων Γλωσσών στις 21 ώρες (!).
Τα ως άνω νομοθετικά μέτρα είναι απρόσφορα και ακατάλληλα για την
επίτευξη της διασφάλισης της ελευθερίας της εργασίας, δεδομένου ότι, βάσει των
διδαγμάτων της κοινής πείρας και λογικής, δεν είναι δυνατόν να διαγνωσθεί ποιος
ακριβώς δημόσιος σκοπός εξυπηρετείται με την υποχρέωση από μέρους των
ιδιοκτητών κέντρων ξένων γλωσσών ενημέρωσης των αρμόδιων υπηρεσιών περί
του ακριβούς αριθμού των τμημάτων και των μαθητών καθώς και των διδασκόντων
κάθε διδακτικής ώρας. Με άλλες λέξεις, οι προαναφερόμενες ρυθμίσεις
περιορίζουν υπέρμετρα την επιχειρηματική δραστηριότητα, τη δυνατότητα
ενίσχυσης της πολυφωνίας στην εκπαίδευση και την αποτελεσματική λειτουργία
των κέντρων ξενόγλωσσης εκπαίδευσης. Εξάλλου, ένα επιτυχημένο κέντρο ξένων
γλωσσών, οφείλει πρωτίστως να διαθέτει ευέλικτο πρόγραμμα τόσο ως προς το
περιεχόμενο και τις διδακτικές ώρες όσο και ως προς την απασχόληση των
διδασκόντων εκπαιδευτικών, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της κοινωνίας και των
μαθητών που εγγράφονται από την αρχή ή και μεσούντος του σχολικού έτους.
Επισημαίνεται, εξάλλου, ότι ήδη από το έτος 2013 λειτουργεί το Πληροφοριακό
Σύστημα του Υπουργείου Εργασίας «Εργάνη», το οποίο διασυνδέεται με το
Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (εφεξής ΟΠΣ) ΟΑΕΔ και το ΟΠΣ ΙΚΑ – ΕΤΑΜ
και το οποίο δημιουργήθηκε για την αποτελεσματική καταπολέμηση της αδήλωτης
και ανασφάλιστης εργασίας, την σημαντική μείωση του γραφειοκρατικού και
διοικητικού βάρους για τις επιχειρήσεις και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας
και, ως εκ τούτου, ήδη με το εν λόγω σύστημα διασφαλίζεται η προστασία των
εργαζομένων. Η επιστροφή σε διαδικασίες γραφειοκρατικού χαρακτήρα συνιστά
επιστροφή σε αρνητικούς ατραπούς του παρελθόντος επιβαρύνοντας σημαντικά
τους ιδιοκτήτες των κέντρων ξένων γλωσσών (και συνεπακόλουθα και τους γονείς)
με την υποχρέωση να έρχονται σε τακτική επικοινωνία με την κατά τα ειωθότα
βραδυπορούσα διοίκηση λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι η αλλαγή του εβδομαδιαίου
ωρολόγιου προγράμματος μαθημάτων, του αριθμού των τμημάτων και των
μαθητών έκαστου τμήματος, των ωρών διδασκαλίας κάθε μαθήματος και των
διδασκόντων καθίσταται επιβεβλημένη τακτική λόγω της κάλυψης των
προκυπτουσών κάθε φορά αναγκών.
Περαιτέρω, ο προσδιορισμός από τον νομοθέτη των ημερών διακοπών, κατά
παρέκκλιση των γενικώς ισχυόντων επί όλων των εργαζομένων του ιδιωτικού
τομέα, στα φροντιστήρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κέντρα ξένων γλωσσών
συνιστά ανεπίτρεπτη παρέμβαση του Κράτους στην ελευθερία της επιχειρηματικής
δραστηριότητας, εισάγοντας μη αναγκαίο μέτρο για την επίτευξη του
προαναφερθέντος δημόσιου σκοπού. Οι ημέρες διακοπών δύνανται να
καθοριστούν σε συνεργασία του εκάστοτε ιδιοκτήτη κέντρου ξενόγλωσσης
εκπαίδευσης με τους εκπαιδευτικούς που το στελεχώνουν και όχι κατά κυριαρχική
εξουσία του πρώτου, λαμβανομένων υπ’ όψιν των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών
εκάστου κέντρου ξένων γλωσσών.
Ο χώρος των κέντρων ξένων γλωσσών, ως εκ της φύσεως του εποχιακού
αντικειμένου του, προσφέρει στους εκπαιδευτικούς οι οποίοι επιθυμούν
προσωρινή απασχόληση, συμβάσεις ορισμένου χρόνου και μερικής απασχόλησης
(δίμηνες, τετράμηνες, το μέγιστο οκτάμηνες) ανάλογα με τις ανάγκες των
εκπαιδευτικών τμημάτων που διαμορφώνονται κατά τη διάρκεια του έτους και
σύμφωνα με τις επιθυμίες της τοπικής κοινωνίας π.χ. τμήματα μαθητικά – ενηλίκων,
εντατικά – υπερεντατικά – εξειδικευμένα (προετοιμασίας για εξετάσεις Κρατικού
Πιστοποιητικού – IELTS – TOEFL – επαγγελματικά αγγλικά – φοιτητικά κ.λπ.).
Τα ως άνω, άλλωστε, ενισχύονται και από τις διατάξεις του άρθρου 22 παρ. 2
του Συντάγματος από τις οποίες συνάγεται ότι καταρχήν δεν είναι δυνατή η
ρύθμιση από τον νομοθέτη κατ’ αποκλειστικό τρόπο όρων εργασίας και ζητημάτων
που αφορούν τις εργασιακές σχέσεις και, συνακόλουθα, η αφαίρεσή τους από την
ύλη της συλλογικής αυτονομίας, που αποτελεί περιεχόμενο της συνδικαλιστικής
ελευθερίας δεν επιτρέπεται. Συναφώς, επομένως, τίθεται και ζήτημα
συνταγματικότητας του πρώτου εδαφίου της πραγράφου 6 του άρθρου 48,
καθόσον με αυτό ο νομοθέτης, δίχως να καταλείπει περιθώριο διαπραγμάτευσης
στις συνδικαλιστικές οργανώσεις εργοδοτών και εργαζομένων, και εν απουσία
συλλογικής σύμβασης εργασίας στην ΕΓΣΣΕ ως εκ του νόμου προβλέπεται,
καθορίζει ανώτατο αριθμό ωρών διδασκαλίας βάσει των οποίων ο εργοδότης –
ιδιοκτήτης φροντιστηρίου υποχρεούται να καταβάλλει στον εκπαιδευτικό τις
μηνιαίες αποδοχές.
Σε κάθε περίπτωση, τέλος, από τα προαναφερόμενα καθίσταται σαφές ότι η
βλάβη ως προς την ελευθερία της επιχειρηματικής δραστηριότητας (άρθρο 5 παρ.
1 και 106 παρ. 2 του Συντάγματος) και της κατοχύρωσης του πλουραλιστικού
χαρακτήρα της μόρφωσης και της εκπαίδευσης (άρθρο 16 παρ. 8 του Συντάγματος)
υπερακοντίζει την ωφέλεια ως προς την ελευθερία της εργασίας. Αντιθέτως,
ειδικά στην σημερινή εποχή της οικονομικής κρίσης που τα κέντρα ξένων γλωσσών,
μικρομεσαίες κατά κανόνα επιχειρήσεις, έχουν αναντίρρητα πληγεί οικονομικά,
καθίσταται επιβεβλημένη μία νομοθετική παρέμβαση που θα ενισχύει την
ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των εν λόγω επιχειρήσεων, η οποία
πρωτίστως θα οδηγήσει στη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων αγαθών και
υπηρεσιών και τη μείωση των τιμών, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και
όχι προς όφελος συντεχνιακών ομάδων και εις βάρος της κοινωνίας.
Εκ των ως άνω συνάγεται ότι ο νομοθέτης, εν προκειμένω, καλείται,
αποσύροντας τις επίμαχες διατάξεις, να προβεί, μεταξύ των προεκτεθέντων
τυπικά ισοδύναμων συνταγματικών διατάξεων και δίχως να επιδεικνύει προτίμηση
ενίσχυσης της ελευθερίας της εργασίας σε βάρος της ελευθερίας της
επιχειρηματικής δράσης και πολυφωνίας στην ιδιωτική εκπαίδευση (θέτοντας κατά
τούτο κυριολεκτικά σε αχρησία το τελευταίο εδάφιο της ένατης παραγράφου του
επίμαχου άρθρου, σύμφωνα με το οποίο: «Στην παράγραφο 1 του άρθρου 36 του
ν.682/1977 προστίθεται η φράση: «Με Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας είναι
δυνατό να συμφωνηθούν ευνοϊκότεροι όροι αμοιβής και εργασίας για τους
ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς»), σε επιτυχή πρακτική εναρμόνιση των επίμαχων
συγκρουμένων δικαιωμάτων ώστε τα δικαιώματα που ενσωματώνονται στις
συγκεκριμένες διατάξεις να προστατεύονται στο μέτρο του αναγκαίου δυνατού.
Αξιότιμε κ. Υπουργέ, κ. Μπαλτά,
Με την πεποίθηση της από πλευράς σας διάθεσης εποικοδομητικής συνεργασίας,
Δια λογαριασμόν της ΟΣΦΞΕΕ,
Διά τον Πρόεδρο, κ. Νικόλαο Τερζή,
Με εκτίμηση,
Κωνσταντίνος Ν. Τερζής
Νομικός Σύμβουλος της ΟΣΦΞΕΕ
Δικηγόρος παρ’ Εφέταις – Διαπιστευμένος Διαμεσολαβητής
King's College London MA - The University of Sheffield Executive MBA