Ο προϋπολογισμός του 2012 για την εκπαίδευση: Ξεγυμνώνουν την παιδεία και τους εκπαιδευτικούς



Του Χρήστου Κάτσικα

Σε νέα δραματική μείωση των δαπανών για την παιδεία προχωρά το μαύρο μέτωπο της τρικομματικής συμμαχίας (ΠΑΣΟΚ - Ν.Δ. - ΛΑΟΣ) με το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2012.

Mε τις «ευχές» του ΣEB και των τραπεζιτών, υπό τις ενθουσιώδεις ιαχές των πάσης φύσεως διατεταγμένων πολιτικών, δημοσιογράφων και οικονομολόγων, με τη σφραγίδα της Γερμανίας και των λοιπών ιμπεριαλιστών, η κυβέρνηση του Λ. Παπαδήμου, χωρίς περιστροφές, με ωμή τεχνοκρατική γλώσσα, ξεγυμνώνει, ουσιαστικά και τυπικά τη σχολική και την ανώτατη εκπαίδευση.

Στο Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2012 που κατατέθηκε στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής επισημαίνεται ότι «σημαντικές εξοικονομήσεις αναμένονται να επέλθουν από προγραμματιζόμενες συγχωνεύσεις υπηρεσιών και φορέων με δράσεις όπως:

- Νέος εκπαιδευτικός χάρτης της χώρας, με συγχωνεύσεις σχολείων, ΑΕΙ, ΤΕΙ κ.λπ.,

- Επαναξιολόγηση των αντικειμένων και συγχώνευση φορέων με επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες και φορέων που υπολειτουργούν.

Οι δράσεις αυτές, θα επιφέρουν περαιτέρω εξοικονομήσεις σε κατηγορίες δαπανών όπως αποδοχές, μισθώματα κτηρίων, λειτουργικές δαπάνες, προμήθειες και επιχορηγήσεις. Επιπλέον, οι δαπάνες για επιχορηγήσεις φορέων το 2012 εκτιμάται ότι θα μειωθούν κατά 8 εκατ. ευρώ».

Νέα δραματική μείωση των δαπανών για την Παιδεία

Την ίδια ώρα που, σύμφωνα με τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2012 το 71,1% των κρατικών δαπανών (120,9 δισ. ευρώ) πηγαίνουν στους τόκους, τα χρεωλύσια και την ενίσχυση των τραπεζών, μόλις το 11,4% των δαπανών(19,4 δισ.) αφορούν μισθούς και συντάξεις του δημοσίου και 10.1% (17,1 δισ.) υγεία, παιδεία, ασφαλιστικά ταμεία, συγκοινωνίες.

Την ίδια ώρα που προβλέπεται αύξηση των δαπανών για το ΝΑΤΟ (κατά 16,8%), για εξοπλιστικά προγράμματα (κατά 67%) και για τις δυνάμεις καταστολής (κατά 4,4%) οι δαπάνες για την παιδείας κατρακυλούν στο 2,75% στο ΑΕΠ ή 3,39% στις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού, που είναι το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων δεκαετιών, σε απόλυτες τιμές μεταφράζεται σε μείωση 1,2 δισ. περίπου σε σχέση με το 2009.

Πιο συγκεκριμένα για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ο προϋπολογισμός του 2012 προβλέπει 1.747.780.000 ευρώ και είναι μειωμένος κατά 143.280.528 ευρώ σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2011 που ήταν ήδη σημαντικός πετσοκομμένος σε σχέση με το 2010. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τα κονδύλια που προϋπολογίζονται για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση τα 1.744.915.000 ευρώ αφορούν μισθούς και συντάξεις. Και αυτό το ποσό είναι μειωμένο από τον περσινό προϋπολογισμό κατά 128.974.757 ευρώ, πράγμα που αντανακλά στις νέες μειωμένες αποδοχές των εκπαιδευτικών αλλά και σε λιγότερες προσλήψεις εκπαιδευτικών.

Τεράστια μείωση, όμως, εμφανίζεται και στις λειτουργικές δαπάνες για την πρωτοβάθμια που για το 2012 είναι 2,9 εκατ. ευρώ, από 17,2 εκατ. ευρώ στον περσινό προϋπολογισμό.

Παράλληλα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση προβλέπονται συνολικά 2.191.659.000 ευρώ, από 2.404.218.332 πέρσι. Από αυτά, για μισθούς και συντάξεις πάνε τα 2.176.465.000 ευρώ (λιγότερα κατά 191.744.158 ευρώ σε σχέση με πέρσι) και για λειτουργικές δαπάνες πάνε τα 15.194.000 ευρώ, από 36.009.174 ευρώ πέρσι.

Μεγάλη είναι και η μείωση στα ΤΕΙ όπου φέτος προβλέπονται 289.989.000 ευρώ από 353.280.431 ευρώ το 2011.

Αντίστοιχη μείωση υπάρχει και στα πανεπιστήμια για τα οποία προβλέπονται 869.056.000 ευρώ, από 890.431.510 το 2011.

Αρκεί να θυμηθεί κανείς την αδυναμία λειτουργίας από τις περσινές περικοπές πολλών Πανεπιστημίων και ΤΕΙ για να καταλάβει τι θα γίνει το 2012 με το νέο ψαλίδισμα.

Υποχρηματοδότηση και αποκέντρωση

Είναι φανερό ότι η επιχείρηση υποχρηματοδότηση της δημόσιας εκπαίδευσης είναι δεμένη με ένα νήμα με την επιχείρηση «αποκέντρωση της εκπαίδευσης». Η χημεία τους λιπαίνει το έδαφος για την ιδιωτικοποίηση και το μοντέλο του ευέλικτου, «αποκεντρωμένου» σχολείου της αγοράς.

Άμεσος στόχος, που αποκρύπτεται επιμελώς, είναι η εξεύρεση πόρων για την εκπαίδευση έξω από τον προϋπολογισμό του κράτους. Τι σημαίνει όμως πρακτικά αυτό; Με δεδομένο το ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό του κρατικού προϋπολογισμού για την εκπαίδευση, πώς θα καταφέρουν οι δήμοι ή οι νομαρχίες να ανταποκριθούν στις χρηματοδοτικές ανάγκες;

Είναι σαφές ότι οι Δήμοι θα αναζητήσουν πόρους από ιδιωτικές επιχειρήσεις - χορηγούς, από νέους δημοτικούς φόρους και από εισφορές γονέων, καθώς η τοπική αυτοδιοίκηση έχει τη δυνατότητα να καθορίσει ανταποδοτικά τέλη για τη λειτουργία των σχολείων της περιοχής της. Αυτή, βεβαίως είναι μια μέθοδος μετακύλησης του κόστους λειτουργίας του σχολείου για μια ακόμη φορά στον οικογενειακό προϋπολογισμό ο οποίος ήδη στενάζει.

Είναι φανερό, ότι κάτω από το βάρος των λειτουργικών εξόδων, που βέβαια και σήμερα υπάρχουν, οι διάφοροι «τοπικοί παράγοντες» θα οδηγήσουν ένα μεγάλο αριθμό σχολικών μονάδων σε αφανισμό. Θα επιχειρείται η συγκέντρωση των μαθητών σε όσο το δυνατό πιο μεγάλα τμήματα, ενώ σε κάποια φάση όταν ο κίνδυνος του κλεισίματος των σχολείων αυτών θα είναι εμφανής, θα επιβάλλονται και τα λεγόμενα ανταποδοτικά τέλη, ως αναγκαία προϋπόθεση για τη λειτουργία τους.

Στο πλαίσιο της αποκέντρωσης είναι προφανές ότι ο εκπαιδευτικός καλείται να έχει ένα νέο ρόλο και κυρίως αυτοί που ασκούν διοίκηση. Στην ουσία θα μετατραπούν σε μάνατζερ - διαχειριστές που θα είναι υποχρεωμένοι ν΄ αναζητούν πηγές χρηματοδότησης για τη λειτουργία του σχολείου. Αυτό ήδη είναι φανερό από το σχέδιο νόμου του υπουργείου Παιδείας «Οργάνωση των Περιφερειακών Υπηρεσιών Διοίκησης της Εκπαίδευσης - Πρώτα ο μαθητής - Πρώτα η σχολική μονάδα - Νέα Διοίκηση για το Νέο Σχολείο».

Η ΑΥΓΗ