Πρόκειται για γλωσσικά ιδιώματα που έχουν βαθιές τις ρίζες τους στον χρόνο, ωστόσο σήμερα κινδυνεύουν με σιωπή...
Δεν είναι τίποτε άλλο από γλώσσες που μιλούν σε διάφορα μέρη της ευρωπαϊκής ηπείρου, αλλά δεν είναι υιοθετημένα ως επίσημη γλώσσα, αλλά ομιλούνται από κοινωνίες που κατοικούν σε συγκεκριμένα γεωγραφικά διαμερίσματα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η βρετανική διάλεκτος Manx η οποία χρησιμοποιούταν μεταξύ των κατοίκων στη Νήσο του Μαν, ένα βρετανικό νησάκι στην Ιρλανδική θάλασσα και σήμερα την ομιλούν μόνο 100 άνθρωποι.
Σύμφωνα με τα δεδομένα της Unesco για τις Γλώσσες σε Κίνδυνο που δημοσιεύθηκε στο GoEuro, 33 είναι οι ευρωπαϊκές γλώσσες και ιδιώματα που απειλούνται με εξαφάνιση:
Η Σλοβένικη Gottscheerisch ή Kočevje η οποία σχεδόν εξαλείφθηκε μετά το 1941. Τώρα την ομιλούν ελάχιστοι. Η Unesco δηλώνει αδυναμία να καθορίσει τον αριθμό τους.
Η Ρωσική Ter Sami ή Lviv την οποία ομιλούσαν οι κάτοικοι της Χερσονήσου Κόλα στη Βορειοδυτική Ρωσία. Πλέον την γνωρίζουν μόνο έξι έως 11 άνθρωποι.
Η τουρική διάλεκτος Karaim ή Galicia που ομιλούνταν από κατοίκους της Κριμαίας με τουρκική καταγωγή. Πλέον την ομιλούν μόνο έξι άνθρωποι.
Η Pite Sami ή Arjeplog County την οποία μιλούσαν κάποιοι κάτοικοι της Σουηδίας και της Νορβηγίας που κατοικούσαν γύρω από τον ποταμό Pite. Πλέον οι άνθρωποι που την γνωρίζουν είναι λιγότεροι από 10.
Η ρωσική Votic ή Votian την οποία ομιλούσαν κάποιοι κάτοικοι των Ουραλίων Όρων. Πλέον είναι περίπου 20 εκείνοι που την γνωρίζουν.
Η διάλεκτος Gagauz, η οποία ομιλείται από μία φυλή ανθρώπων τουρκικής καταγωγής και οι οποίοι διέμεναν κυρίως στη Μολδαβία, Ρουμανία και Βουλγαρία. Πλέον την ομιλούν μόνο 100 άνθρωποι.
Η διάλεκτος Töitschu που ομιλούταν από κατοίκους της πόλης Issime στη βορειοδυτική Ιταλία. Πρόκειται για κατοίκους με γερμανική καταγωγή. Πλέον την ομιλούν 200 άνθρωποι.
H Καππαδοκική διάλεκτος. Είναι ελληνογενής διάλεκτος που ομιλούταν από Ελληνες της Καππαδοκίας, οι οποίοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών κατέληξαν κυρίως στην Καβάλα. Πλέον μόνο 300 κάτοικοι της Καβάλας την ομιλούν ακόμα.
Η Τσακωνική διάλεκτος η οποία είναι ελληνογενής διαλεκτική ομάδα που ομιλείται στην περιοχή της νότιας Κυνουρίας της Αρκαδίας και κυρίως στο Λεωνίδιο. Πλέον τα «τσακώνικα» τα μιλούν μόνο 300 άνθρωποι.
Η βρετανική Cornish η οποία ομιλείται από τους κατοίκους της Κορνουάλης. Πλέον την ομιλούν μόνο 574 άνθρωποι.
Η βρετανική διάλεκτος Manx η οποία χρησιμοποιούταν μεταξύ των κατοίκων στη Νήσο του Μαν, ένα βρετανικό νησάκι στην Ιρλανδική θάλασσα και σήμερα την ομιλούν μόνο 100 άνθρωποι.
Η Livonian η οποία ομιλείτο από κατοίκους στις χώρες της Βαλτικής και κυρίως της Λετονίας. Ο τελευταίος ομιλών του ιδιώματος αυτού πέθανε το 2013.
Η γαλλική Champenois η οποία ομιλείτο στην Καμπανία. Η Unesco αδυνατεί να καθορίσει τον αριθμό των ομιλούντων.
Η φινλανδική Skolt Sami η οποία ομιλείται πλέον από 300 Φινλανδούς.
Η Istro-Romanian η οποία ομιλείται από τους κατοίκους της Istria στο Βουνό Ucka της Κροατίας. Είναι μια μικρή μειονότητα ρουμανικής καταγωγής. Πλέον οι ομιλούντες μετριούνται σε 300.
Η Gardiol η οποία ομολείται πλέον από 340 κατοίκους της Καλαβρύας στην Ιταλία.
Η Inari Sami, η οποία ομιλείται πλέον από 400 Φινλανδούς.
Η South Sami η οποία ομιλείται από περίπου 500 κατοίκους στα σύνορα Νορβηγίας -Σουηδίας.
Η Kildin Sami ή Umba η οποία ομιλείται από 787 κατοίκους της Χερσονήσου Κόλα στη Βορειοδυτική Ρωσία.
Η Saterlandic η οποία ομιλείται από περίπου 1.000 κατοικους της Κάτω Σαξωνίας στη Γερμανία, ολλανδικής καταγωγής.
Η διάλεκτος Guernésiais η οποία ενσωματώνει γαλλικά και βρετανικά στοιχεία και ομιλείται από 1.327 κατοίκους του νησιού Guernsey.
Τα γαλλικά του Τζέρσεϊ που ομιλούνται από 2.000 κατοίκους του Βαϊλάτου του Τζέρσεϊ.
Η Molise Croatian που ομιλείται από μια σερβο-κροατική μειονότητα στο Καμπομπάζο της Ιταλίας, πρωτεύουσα της περιφέρειας Μολίζε. Την ομιλούν περίπου 3.000 άνθρωποι.
Το γαλλικό ιδίωμα Franc-Comtou, το οποίο το ομιλούν 4.000 κάτοικοι της πόλης της Μπεζανσόν στην ανατολική Γαλλία.
Η διάλεκτος της Βόρειας Φριζίας που ομιλείται στη Βόρεια Φριζία στο βόρειο κρατίδιο Σλέσβιχ-Χολστάιν της Γερμανίας. Την ομιλούν περίπου 10.000 άνθρωποι.
Η διάλεκτος Lorrain που ομιλείται από περίπου 20.000 κατοίκους της «La Gaume» στο Βέλγιο, γερμανικής καταγωγής.
Η διάλεκτος Μπουργκινιόν η οποία ομιλείται από περίπου 50.000 κατοίκους της Βουργουνδίας.
Η κέλτικη διάλεκτος Breton η οποία ομιλείται από περίπου 300.000 κατοίκους στη γαλλική Βρετάνη.
Η διάλεκτος Gallo η οποία ομιλείται επίσης στη Βρετάνη από περίπου 300.000 ανθρώπους.
Η διάλεκτος Lemosin, η οποία ομιλείται από 400.000 κατοίκους της Limousin στη νοτιοδυτική Γαλλία.
Η διάλεκτος Picard η οποία ομιλείται από περίπου 600.000 κατοίκους του Νορ-Πα-ντε-Καλέ στη Γαλλία.
Η διάλεκτος Auvergnat ή Auvernhat η οποία ομιλείται από περίπου 1, 315 εκατομμύρια ανθρώπους στην Auvergne της Γαλλίας.
