Η πρώτη επίσημη έρευνα όσο αφορά την εξάρτηση των εφήβων από το Διαδίκτυο στην περιοχή των Χανίων παρουσιάστηκε στα πλαίσια μεταπτυχιακής διατριβής, που εκπονήθηκε στο Πολυτεχνείο Κρήτης από την Κατάκη-Ανδρεαδάκη Εβίτα* και τους καθηγητές του Γενικού Τμήματος Δ. Πατέλη** και Τ. Δάρα***.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, δεν προκύπτει σημαντικός βαθμός εξάρτησης από το Διαδίκτυο στους μαθητές των Χανίων, σε αντίθεση με συνομήλικους τους στην Αθήνα για παράδειγμα, που έχουν οδηγηθεί ακόμα και σε ειδικές κλινικές απεξάρτησης από το Διαδίκτυο.

Φαίνεται ότι σε πιο μικρές κοινωνίας όπως τα Χανιά οι στενοί οικογενειακοί και κοινωνικοί δεσμοί αποτελούν ασπίδα προστασίας που δεν αφήνουν ακόμα να ευδοκιμήσουν τέτοια φαινόμενα ωστόσο πρέπει να βρισκόμαστε σε εγρήγορση καθώς όπως σημειώνει στο Flashnews.gr η κ. Εβίτα Κατάκη, Κοινωνιολόγος και απόφοιτος μεταπτυχιακού προγράμματος στο Πολυτεχνείο Κρήτης,

η έρευνα κρούει των κώδωνα του κινδύνου για την εμφάνιση ανάλογων περιστατικών διαδικτυακής εξάρτησης μαθητών στο μέλλον, καθώς ήδη έχουν εμφανιστεί τα πρώτα σπέρματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ανάδυση του φαινομένου και στα Χανιά.

Όπως εξηγεί στο Flashnews.gr, η κ. Κατάκη η κοινωνία των Χανίων μπορεί να βρίσκεται στο κατώφλι του προβλήματος, καθώς η η συμμετοχή των μαθητών σε διαδικτυακά παιχνίδια ρόλων (16,9%) (MMORPGs), και η επίσκεψη στο facebook (67.25%), που σχετίζονται με φαινόμενα εξάρτησης από το Διαδίκτυο παίρνουν ανησυχητικές διαστάσεις.

Εντύπωση δε προκαλεί, ότι παρόλες τις προσπάθειες ενημέρωσης των γονέων, από επίσημους φορείς, για τους κινδύνους που ενέχει η ανεξέλεγκτη πλοήγηση των νέων στο διαδίκτυο, μετά και τα κρούσματα διαδικτυακής εγκληματικότητας σε βάρος νεαρών ατόμων που είδαν το φως της δημοσιότητας, η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων μαθητών απάντησε ότι «σερφάρει» στο διαδίκτυο χωρίς την επίβλεψη κάποιου ενήλικα.

Πιο συγκεκριμένα στοιχεία για την έρευνα

Η έρευνα διεξήχθη κατά το σχολικό έτος 2010-2011 κατόπιν εγκρίσεως από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και συνεννοήσεως με τους Διευθυντές των σχολείων επελέγησαν με τυχαίο τρόπο οι τάξεις, των οποίων οι μαθητές θα συμμετείχαν. Τα ερωτηματολόγια δόθηκαν από καθηγητές, οι οποίοι είχαν ενημερωθεί για το αντικείμενο της έρευνας, σε ώρα μαθήματος, ώστε να διασφαλιστεί η προθυμία των μαθητών. O μέσος χρόνος που διατέθηκε στους συμμετέχοντες ήταν 10 λεπτά.

Αποτελέσματα της έρευνας

Σε συνολικό δείγμα 300 μαθητών, κατά πλειοψηφία (90,14%) Ελλήνων, με μέσο όρο ηλικίας τα 17 έτη, βρέθηκαν έγκυρα 284 ερωτηματολόγια. Από αυτά προέκυψαν τα ακόλουθα:

• Δεν προκύπτει σημαντικός βαθμός εξάρτησης από το Διαδίκτυο στους εφήβους του Ν. Χανίων.

• Συσχετίζοντας τους εφήβους των Χανίων με τον εφηβικό πληθυσμό της Αττικής και της Κορινθίας φάνηκε ότι η περιφέρεια (Χανιά, Κόρινθος) παρουσιάζεται ακόμη ασφαλής σχετικά με την εξαρτητική χρήση του Διαδικτύου, σε αντίθεση με τους εφήβους της Αττικής που φάνηκαν περισσότερο ευάλωτοι σε αυτή.

• Ωστόσο, ανησυχητικές διαστάσεις σχετικά με την εξάρτηση από το Διαδίκτυο φαίνεται ότι παίρνει η συμμετοχή σε διαδικτυακά παιχνίδια ρόλων (16,9%) (MMORPGs), καθώς και η επίσκεψη στο facebook (67.25%).

• Τα παιδιά πλοηγούνται στο Διαδίκτυο κατά κύριο λόγο χωρίς την επίβλεψη κάποιου ενήλικα. Και, μολονότι η απουσία επίβλεψης από ενήλικα δεν αποδεικνύεται καθοριστική για την εξάρτηση από το Διαδίκτυο, ωστόσο κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντική για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου.

• Ένα ποσοστό της τάξης 41,5% δήλωσε ότι χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο από 2-5 χρόνια ενώ το 23,24% από 5-10 χρόνια, γεγονός αξιοσημείωτο αν ληφθεί υπόψη το νεαρό της ηλικίας τους

Όπως τονίζει η κ. Κατάκη η εξάρτηση από το Διαδίκτυο δεν συνιστά ούτε ιατρική νόσο ούτε ψυχική νόσο. Η ετικέτα της «εξάρτησης από το Διαδίκτυο», που μπαίνει αβασάνιστα στις μέρες μας, όταν πρόκειται για εφήβους, που βρίσκονται στο στάδιο της κατάχρησης του Διαδικτύου, όχι μόνο «ιατρικοποιεί» ένα φαινόμενο, που μπορεί να συνδέεται μόνο με την κρίση της εφηβείας, αλλά, ταυτόχρονα, δημιουργεί μια νέα αγορά «ασθενών» στη διάθεση των (ψυχ)ιάτρων, πολλοί από τους οποίους συνηθίζουν να συνταγογραφούν διάφορους συνδυασμούς αντικαταθλιπτικών και άλλων φαρμάκων γι’ αυτούς τους εφήβους.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Συνίσταται η τοποθέτηση του Η/Υ σε κοινόχρηστο χώρο και περίοπτη θέση και επίβλεψη των παιδιών κατά την πλοήγησή τους στο Διαδίκτυο, να τα ενημερώνουν και να συζητούν μαζί τους για κρίσιμα ζητήματα του Διαδικτύου από μικρή ηλικία και να ελέγχουν τον χρόνο ενασχόλησης των παιδιών τους με το Διαδίκτυο.

Σημαντικό είναι να εκδηλώνουν ειλικρινές ενδιαφέροντος για τους online «φίλους» τους και των εκεί «δραστηριοτήτων» τους καθώς και να τους παροτρύνουν για προσωπική συναναστροφή με συνομήλικούς τους και να τους ωθούν σε αθλητικές δραστηριότητες και ενασχολήσεις.

Τέλος δεν θα πρέπει να καταφεύγουν σε ακραίες λύσεις όπως η απαγόρευση χρήσης ή «δαιμονοποίησης» του Διαδικτύου.

* Κατάκη Εβίτα, Απόφοιτη Κοινωνιολογίας, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Γενικό Τμήμα του Πολυτεχνείου Κρήτης

** Πατέλης Δημήτριος, Επικ. Καθηγητής, Τομέας Κοινωνικών Επιστημών Πολυτεχνείου Κρήτης

*** Δάρας Τρύφων, Επίκ. Καθηγητής, Τομέας Μαθηματικών Πολυτεχνείου Κρήτης

flashnews.gr/