Όπως στην Ελλάδα δεν υπάρχoυν κανόνες μιας κωδικοποιημένης κοινωνικοποίησης (της λεγόμενης Sozialisation στην Γερμανία), έτσι δεν υπάρχει και μια καθιερωμένη Γραμματική και το επι μέρους τμήμα της, η Φωνολογίια. Ο καθένας ανατρέφει τα παιδιά του όπως αυτός νομίζει και ο καθένας γράφει και μιλά, όπως του καπνίσει. Και τα δύο είναι προβλήματα, που χρειάζονται λύσεις

του Εμμανουήλ Σαρίδη

berlin-athen.eu

Καθημερινά με βομβαρδίζουν e-Mails που μου στέλνουν αποστολείς με ονόματα όπως xrisοvla@, kwstas@, Argurios ή xaralabos@ και κάθε φορά διερωτώμαι, πώς είναι δυνατόν λογικοί άνθρωποι να γράφουν το όνομά τους έτσι: Με λατινικούς χαρακτήρες, διανθισμένους με άλλους επίσης λατινικούς αλλά και με αριθμούς, που οπτικά μοιάζουν κάπως σαν ελληνικά γράμματα. Σκέτη σαχλαμάρα. Ασφαλώς τα άτομα αυτά φαντάζονται, ότι το ωμέγα γράφεται στις λατινογενείς γλώσσες σαν w (στο όνομα Κwstas-Κώστας), το u σαν υ (στο όνομα Argurios- Αργύριος) ή το x σαν χ (στο όνομα Χrisοvla-Χρυσούλα). Και πως πάλι να αποκωδικοποιήσει κανείς την καταχθόνια γλώσσα που χρηιμοποιεί ένας άλλος που γράφει: «Zw sto ekswteriko kai mporw na sas diavevewsw oti oi eikones pou erxontai apo tin Ellada, toso se sixnotita oso kai se fainomena vias, den erxontai apo pou8ena allou. Mporei o kosmos stin Ellada na exei e8istei stis katalipseis kai diamartiries pantos eidous opws kai to na menoun oi koukouloforoi vandaloi atimwritoi». Κ.λπ., κ.λπ.

Ναί στα κεφάλια αυτά θα πρέπει να επικρατεί μια μεγάλη σύγχιση. Ή δεν θα έμαθαν στο σχολείο ελληνικά και λατινικά (όπως εμείς στο Γυμνάσιο Ξάνθης) ή τέλος πάντων μια άλλη ξένη γλωσσα, ώστε να αντιλαμβάνονται, ότι δεν έχουν όλα τα λατινικά γράμματα κάποια σχέση με τα ελληνικά. Ή όμως σαν γνήσιοι Ελληναράδες είναι επιρρεπής σε συλλογικές παρακρούσεις, που θέλουν τα πάντα να προέρχονται απο την Ελλάδα, ακόμη και τα γράμματα της κάθε ξένης γλώσσας. Όπου το τελευταίο μόνο σαν αίσθημα κατωτερότητας μπορεί να εκλειφθεί.

Η αγραμματοσύνη αυτή θα παρέμενε σε σχετικά ελεγχόμενα όρια, αν δεν περνούσε και στην ελληνική διοίκηση.

Στο διαβατήριο που έβγαλα για να μεταναστεύσω στην Γερμανία, ο/η υπάλληλος έγραψε το μικρό μου όνομα Emmanoyhl. Εδώ όμως είχα προβλήματα, γιατί οι υπάλληλοι δεν μπορούσαν να καταλάβουν πως αποδίδεται φωνητικά το όνομά μου, και γι’ αυτό, ύστερα απο μια ολόκληρη διαδικασία με αιτήσεις κ.λπ., μετατράπηκε σε Emmanuel. Αυτά πρίν πενήντα χρόνια. Τώρα παράγω την ιστοσελίδα berlin-athen.eu και απο την αλληλογραφία διαπιστώνω, ότι τα πράγματα χειροτέρεψαν. Παίρνω, για παράδειγμα, απο την εδώ ελληνική πρεσβεία ([email protected]) ένα e-Mail με τον τίτλο «OMILIA PROTHIPOURGOU STO ELLHNOAMERIKANIKO EPIMELHTHRIO» ή «APOXORHSH DIEYTHYNTOY TYPOY PRESBEIAS» (μερικά απο αυτούς τους μαργαρίτες που μου έρχονται) και – επειδή στον κατάλογο των παραληπτών της είναι και γερμανικές αρχές – διερωτώμαι, τι θα καταλάβουν οι Γερμανοί απ’ αυτά τα αλαμπουρνέζικα;

Όχι, αυτή η τελεία έλλειψη γνώσεων της προφοράς των λέξεων με λατινικούς χαρακτήρες δεν μας τιμά καθόλου, μα καθόλου. Δεν μπορώ να πάρω στα σοβαρά μια είδηση, που μου έρχεται με τον τίτλο «Sovarh eidhsh». Και τι να πώ για το e-Mail που μούστειλε το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών αναγγέλοντας το πρόγραμμα του Ι΄ Πανελληνίου Συνεδρίου του "Η Γλώσσα της Παιδείας και των Μεταρρυθμίσεων" ins.web.auth.gr/anakoinwseis/Programma_I_Panelliniou_Synedriou.pdf; Για σκέψου! Αν αυτοί που ασχολούνται με την γλώσσα την μεταχειρίζονται μ΄ αυτό τον τρόπο, τότε προφανώς και οι κοινοί θνητοί που τους μιμούνται, παραδείγματος χάριν η εφημερίδα «Αδέσμευτος» (http://www.adesmeytos.gr) δεν φέρουν ουδεμίαν ευθύνη όταν τους μιμούνται. Ή μήπως κάνω λάθος;

Αφορμή που τα γράφω όλα αυτά είναι, πρώτα, η ταπείνωση που αισθάνομαι σαν Έλληνας όταν διαβάζω τέτοιες ανοησίες. Όχι, δεν είμαστε όλοι οι Έλληνες ημιμαθείς, εθνόπληκτοι ή βλάκες. Βλάκες όμως είναι, προφανώς, πολλοί απ’ αυτούς που μας αντιπροσωπεύουν - ή μας ξεφτιλίζουν, πάρτε το όπως θέλετε - στο εσω- και στο εξωτερικό. Και το επίκαιρο έναυσμα μου το έδωσε η συζήτηση που γινεται αυτές τις μέρες στα ΜΜΕ για το αν τα φωνήεντα είναι πέντε ή επτά, για το ο και το ω κ.λπ. κ.λπ. Που ξεκίνησε απο την "διαμαρτυρία μιας δασκάλας που, καταπώς φαίνεται, δεν είχε κατανοήσει τι διδάχτηκε στην Ακαδημία της, και, ως εκ τούτου, δεν κατανοούσε επί σειρά ετών τι λαθεμένο δίδασκε στα παιδιά που περνούσαν από την τάξη της" (Παντελής Μπουκάλας, H Καθημερινή, 22.07.2012). Και η οποία ξεσήκωσε εκείνους τους "γλωσσαμύντορες", που τους χαρακτηρίζει η "ημιμάθεια ή και η πλήρης άγνοια, η ελληνοκαπηλεία, η χυδαία διαστρέβλωση των δεδομένων, η δημαγωγία, η απύθμενης επιπολαιότητας συνωμοσιολογία, το μίσος κατά των επιστημόνων, ή τέλος πάντων η λαϊκιστική εχθρότητα κατά των ειδικών" (Μπουκάλας).

Δεν θα μπώ στο πρόβλημα γιατι είναι πολύπλοκο, θα σταθώ όμως σε δύο σημεία του, που τα θεωρώ σημαντικά. Το πρώτο είναι η γραφή ονομάτων και κειμένων σαν συνδυασμός λατινικών και ελληνοποιημένων λατινικών χαρακτήρων που ανέφερα παραπάνω. Και το δεύτερο είναι ο εκβαρβαρισμός της προφορικής, της ομιλούμενης γλώσσας, με την προφορά των διφθόγκων γγ, γκ και ντ, που απο g, ng, nt, ή d έγιναν g και d, απλοποιήθηκαν! Παραδείγματα θα σας δώσω παρακάτω. Να αναφέρω δε εν παρόδω, ότι η συμφορά αυτή που βρήκε τη γλώσσα μας οφείλεται στα μάγκικα του Φωτόπουλου και των άλλων κωμικών της δεκαετίας του 50, ίδιαίτερα όμως στις πολλές χειρουργικές επεμβάσεις που η γλώσσα υπέστη (η χειρότερη απο τον μεγάλο προφέσσορα Ανδρέα Παπανδρέου, που την μεταρρύθμισε προς τα κάτω, την προσάρμοσε δηλαδή στην γλώσσα των αμόρφωτων). Οι οποίοι με τη σειρα τους, σαν πολλαπλασιαστές στα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις, την μετέφεραν και στα πιο απομακρυσμένα μέρη της χώρας μας, οπου εγινε αποδεκτή σαν γλώσσα των πρωτευουσιάνων.

Υποσχέθηκα παραδείγματα, νάτα. Ακούω εκείνη την συνοφρυομένη και γουρλομάτα παρουσιάστρια της ΝΕΤ να μιλάει για συgεdρώσεις στο κέdρο της Αθήνας που έγιναν χθές στις πέdε το απόγευμα, και βγάζω σπειράκια. Όχι, αυτά δεν είναι ελληνικά, δεν είναι η γλώσσα που έμαθα στο σπίτι και στο σχολείο, ούτε αυτά που προβλέπονται απο τα πολλά και σωστα γραμματικά εγχειρίδια. Ο δίφθογγος μ και π στη λέξη εμπόριο, φερ’ ειπείν, δεν μπορεί να αποδωθεί σαν b, το ν και το τ δεν γίνονται πάντα d. Το Emporio (το εμπόριο ντέ, της οδού Ερμού στην Αθήνα) δεν προφέρεται σαν Emborio ή, ακόμη χειρότερα σαν Eborio, αυτό θα πρέπει να το γνωρίζουν τουλάχιστον οι οικονομημένοι του ΠΑΣΟΚ που αγόραζαν ρολόγια και γυαλιά ηλίου Emporio Armani. Το Emporio εδώ δεν είναι το μικρό όνομα του Armani αλλά αυτό που λένε οι γλωσσοκάφροι στην Ελλάδα Emborio ή Eborio. Και στην Γερμανία δεν λένε το Κέντρο Zedrum, κατα το neoellhniköo Κέdρο, όπως το λένε στην Ελλάδα, αλλά Zentrum (στα ανγκλικά Center), δεν λένε τον Άγγελο Eggel αλλά Engel, ούτε την Πεντηκονταετία Pedekontaetie αλλά Pentekontaetie. Και όταν στην τηλεόραση μιλάνε για κάποιο Κέdρο, θα έπρεπε κανονικά να νομίζει κανείς ότι πρόκειται για τον κέδρο του Λιβάνου και όχι για το Κεntρο (της Αθήνας φερ' ειπείν). Και ούτω καθ’ εξής.

Διαβάζω στην ιστοσελίδα «Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση»

www.pde.gr/index.php

μια συζήτησε που ξεκίνησε μεταξύ δασκάλων με αφορμή ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε με τον τίτλο «Συλλαβισμός και διπλά σύμφωνα-ΣΟΣ-ΒΟΗΘΕΙΑ» και τραβάω τα μαλλιά μου. Τόσο διιστάμενες απόψεις μεταξύ των σχολιαστών δεν τις περίμενα. Μια δασκάλα γράφει για την λέξη συγγενής: «Άλλωστε, μην ξεχνάς ότι το γ στα αρχαία προφερόταν ως [g] και το γγ ως [ng]. Και η άλλη λέει, ότι αυτό σύμφωνα με την γραμματική του τάδε είναι λάθος, το ακριβώς αντίθετο είναι σωστό. Κονφούζιο. Τι να μάθουν οι μαθητές;

Στο «Ελληνικό Αρχείο» διαβάζω, ότι «η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ' αυτήν δεν υπάρχουν όρια (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft). Η Ελληνική και η Κινέζικη… είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και.....στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από την μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική (Francisco Adrados, γλωσσολόγος). Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από τον βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πως να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει

www.ellinikoarxeio.com/2011/05/sofia-mousikotita-ellhnikhs-glwssas.html

Προσέξατε την γραφή; Όλοι αυτοί αγωνίζονται για την φουκαριάρα την ελληνική γλώσσα. Κατα τα άλλα τι γίνεται με την Γραμματική και την Φωνολογία, που είναι ένα μέρος της Γραμματικής. Γιατί δεν αναφέρει το «Ελληνικό Αρχείο», ότι στην κοιτίδα της η όντος ώμορφη ελληνική γλώσσα έχει γίνει σαν του κασίδη το κεφάλι, στο οποίο ο κάθε θολοκουλτουριάρης υπουργός (ακόμη και ο πρωθυπουργός, ο Παπανδρέας) μάθενε;

Στην Ελλάδα υπάρχουν λογής-λογής οργανισμοί που ασχολούνται με την γλώσσα, δεν υπάρχει όμως καμμία διασύνδεση μεταξύ τους και της κυβέρνησης και των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών, για να συντονισθούν επιτέλους οι εργασίες, οι έρευνες και τα αποτελέσματά τους και να ενσωματωθούν στους νόμους του κράτους, που θα είναι δεσμευτικοί για δασκάλους και σχολεία. Όπως στην Γερμανία, φερ’ ειπείν, όπου με τους (δεσμευτικούς) κανόνες για την ορθογραφία της γερμανικής γλώσσας ασχολούνται μια Διακρατική Επιτροπή για την Γερμανική Ορθογραφία, το Συμβούλιο για την Γερμανική Ορθογραφία, η Εταιρία για την Γερμανική Γλώσσα, το Ινστιτούτο για την Γερμανική Γλώσσα, ο Σύλλογος Γερμανική Γλώσσα κ.α. οργανισμοί. Η δε φωνητική της γερμανικής γλώσσας, που θέμα της έχει την ομιλουμένη γλώσσα σε όλες τις μορφές που μιλιέται, διδάσκεται στα Πανεπιστήμια ως μέρος της Φωνολογίας, ασχολείται με τους παράγοντες και τα στοιχεία των ήχων του λόγου σαν ένα ανεξάρτητο διεπιστημονικό πεδίο μεταξύ γλωσσολογίας, βιολογίας, ακουστικής, νευροεπιστήμης, ιατρικής και άλλων επιστημών

Zwischenstaatliche Kommission für deutsche Rechtschreibung • Rat für deutsche Rechtschreibung • Schweizer Orthographische Konferenz • Gesellschaft für deutsche Sprache • Institut für Deutsche Sprache • Verein Deutsche Sprache • Deutsche Sprachwelt

Τέλος να αναφέρω, ότι η Φωνολογια, σαν μέρος της Γραμματικής, είναι ένας κλάδος της Γλωσσολογίας, θεωρητικής και φωνητικής, σκοπός της οποίας είναι ο προσδιορισμός των λεγομένων διακεκριμένων χαρακτηριστικών, της φωνητικής παρακαταθήκης και των συλλαβικών δομών μιας γλώσσας (

http://de.wikipedia....wiki/Phonologie)

Επίλογος

Πρίν μερικά χρόνια ο Kύπριος ευρωβουλευτής Μάριος Ματσάκης ζήτησε με εισήγηση του στον υπουργό Παιδείας της Κύπρου Ανδρέα Δημητρίου (με κοινοποίηση και στους Έλληνες ευρωβουλευτές), τη σύσταση μιας ολιγομελούς επιτροπής γλωσσολόγων, οι οποίοι ύστερα απο εμπεριστατωμένες διατριβές θα κάνουν μια επιστημονικά έγκυρη πρόταση για τον εκμοντερνισμό/απλοποίηση της Ελληνικής γραφής. Στην επιστολή του ο Κύπριος ευρωβουλευτής προτείνει τα εξής:

1. Να καταργηθούν τα γράμματα ‘η’ και ‘υ’ και να αντικατασταθούν από το γράμμα ‘ι’.

2. Να καταργηθεί το γράμμα ‘ω’ και να αντικατασταθεί από το γράμμα ‘ο’.

3. Να καταργηθούν οι εξής συνδυασμοί γραμμάτων και να αντικατασταθούν ως εξής: αι’—> ‘ε’, ‘ει’—>’ι’, ‘οι—>ι’, ‘υι’—>ι’, ’αυ’—>’αβ’, ‘ευ’—>’εβ’

4. Να καταργηθεί η χρήση του ‘γγ’ και να αντικατασταθεί από το ’γκ’.

5. Να καταργηθεί το τελικό γράμμα ‘ς’ και να αντικατασταθεί από το γράμμα ‘σ’.

Η εισήγησή του έγινε δεκτή με διάφορα σκωπτικά ή υβριστικά δημοσιεύματα («Μια άλι πρότασι για τιν ελινικί γλόσα», TA NEA 12.02.2011, η εφημερίδα που έχει μια στήλη με το όνομα Aggelies αντί για το σωστο Angelies) και ασφαλώς δεν αποτελεί την λύση για μια γλώσσα όπως η ελληνική, παρα το ότι υπάρχουν μεγάλες αμφιβολίες για το πως την γραφαν και την μιλούσαν οι Αρχαίοι.

Λύσεις όμως υπάρχουν. Μια σχετικά απλή, που χρειάζεται όμως κότσια, είναι η σύσταση μιας επιτροπής απο ειδήμονες, που δεν θα ξύνουν κατα τις συνεδράσεις τα παπάρια τους, αλλά θα βγάζουν έργο. Θα μελετούν, θα συμβουλεύονται σοβαρούς φορείς και θα διατυπώνουν τις προτάσεις τους. Οι οποίες θα υποβληθούν στο Υπουργείο Παιδείας ή όπως αλλιώς λέγεται και θα γίνουν νόμοι του κράτους, υποχρεωτικοί για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Αμέσως μετα θα πρέπει όλα τα ραδιόφωνα και οι τηλεοράσεις να στείλουν υποχρεωτικά τους εκφωνητές, παρουσιαστές και ρεπόρτερ τους σε σχολές ρητορικής, που θα λειτουργούν με βάση τα πορίσματα της επιτροπής και των νόμων που ανέφερα παραπάνω και να απασχολούν κάποιον. που θα τους συμβουλεύει πως να προφέρουν σωστά ξένα ονόματα (Ο γάλλος πρωθυπουργός δεν λέγεται Ολαd αλλά Hollande, ο Bin Laden δεν λεγεται Bin Landen κ.λπ. Και μέσω αυτών, που λειτουργούν σαν πολλαπλασιαστές, να αρχίσει να μαθαίνει και ο κοινός Έλληνας τα ελληνικά και τα ξένα ονόματα με την σωστή τους προφορά.