«Οι Έλληνες είναι στην Ευρώπη ο λαός που γνωρίζει τις περισσότερες ξένες γλώσσες. Αυτό είναι ένα στοιχείο που πρέπει να μας κάνει περήφανους».
Είναι μία από τις δεκάδες χαρακτηριστικές φράσεις και σκέψεις που μοιράστηκε χθες με το κοινό ο καθηγητής και δάσκαλος Γιώργος Μπαμπινιώτης στην ομιλία του στο Βουλευτικό, καλεσμένος του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Χάρβαρντ.
Η αίθουσα του Βουλευτικού ήταν κατάμεστη και όλοι οι ακροατές, καθιστοί και όρθιοι, απόλαυσαν τη διάλεξη με θέμα: «Μονογλωσσία έναντι γλωσσικής πολυμορφίας: η σημασία τής μητρικής γλώσσας».
O κύριος Μπαμπινιώτης με άπλετο χιούμορ αλλά και το χάρισμα του μεγάλου δασκάλου να μιλάει απλά και κατανοητά, υποστήριξε την αξία της γλωσσομάθειας και της καλλιέργειας της μητρικής γλώσσας.
Διαφώνησε με την κυριαρχία μιας και μόνο γλώσσας παγκοσμίως πράγμα που θα οδηγούσε στον θάνατο των μητρικών γλωσσών αλλά ταυτόχρονα ισχυρίστηκε πως η γνώση της μητρικής γλώσσας είναι αυτή που μπορεί να σε οδηγήσει στην κατανόηση όλων των άλλων γλωσσών.
Αρχικά διαφοροποίησε τους όρους μητρική και εθνική γλώσσα. Η εθνική γλώσσα αποτελεί μια σύμβαση μιας χώρας, ενός κράτους να ορίσει μια επίσημη γλώσσα για λόγους τουριστικούς, οικονομικούς και άλλους. Η μητρική γλώσσα όμως, η μητροδίδακτη όπως η ελληνική, είναι αυτή που έχει την αξιακή ισχύ της πρώτης κατανόησης του κόσμου. Γλώσσα ίσον αντίληψη του κόσμου. Κάθε γλώσσα, όπου γης, αποτελεί και μια διαφορετική θέαση της πραγματικότητας. Γι’ αυτό και πρέπει να προστατευθεί η οικολογία των γλωσσών, δηλαδή η ποικιλλία των διαφορετικών αντιλήψεων. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν στον κόσμο περίπου 6.000 γλώσσες.
Στη συνέχεια ανέφερε τους κινδύνους για τη γλωσσική παρακμή της ελληνικής που δεν είναι άλλοι από τον εξής έναν: Tην ξενομανία. Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί η ξενομανία είναι η ανάπτυξη μιας γλωσσικής πολιτικής που θα αντικαθιστά πρακτικά τις ξένες λέξεις με νέες ελληνικές. Όπως και ο ίδιος ο κύριος Μπαμπινιώτης έκανε, δημιουργώντας τη λέξη «διαδίκτυο» έναντι του ξενικού «ίντερνετ».
Έκλεισε την ομιλία του αναφερόμενος στον πλούτο και τη μεγάλη παράδοση της ελληνικής. Ανέφερε πως σήμερα μιλούμε το 85% των λέξεων της αρχαίας ελληνικής. Γι’ αυτό το λόγο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ακριβή χρήση της. Η γλώσσα μας είναι η ακριβής αποτύπωση των εγκεφαλικών μας λειτουργιών. Το λεξιλόγιο είναι οι έννοιες που δημιουργεί ο νους, η γραμματική αποτυπώνει τις ενέργειες των εννοιών και το συντακτικό τη λογική τάξη και συνοχή εννοιών και ενεργειών.
Βασιλιάς της γλώσσας είναι το ρήμα. Η ενέργεια. Όπως συμφώνησε και ο φίλος του κυρίου Μπαμπινιώτη και φίλος του Ναυπλίου, ο φυσικός Δημήτρης Νανόπουλος, κάτι τέτοιο είναι πολύ φυσικό. Καθώς η ενέργεια είναι ο βασιλιάς του σύμπαντος κόσμου και δεν θα μπορούσε η γλώσσα να αποτελεί εξαίρεση. «Κόσμος» βέβαια στην ελληνική σημαίνει τάξη έναντι του χάους. Η ίδια λέξη στα αγγλικά, «world», σημαίνει η ζωή των ανθρώπων. Διαφορετικές γλώσσες, διαφορετικές αντιλήψεις της πραγματικότητας.
Όπως κατέληξε ο κ. Μπαμπινιώτης λοιπόν, «τη γλώσσα μας και τα μάτια μας».
argolika.gr Μario Vagman
