Εδώ και αρκετά χρόνια έχω κάνει τη φράση «Πρώτα η γνώση, μετά η πιστοποίηση» το motto που καθορίζει την διδασκαλία μου και κατ’ επέκταση καθοδηγεί τους μαθητές και τις μαθήτριές μου. Προέκυψε από την ανάγκη να επισημανθεί το αυτονόητο γιατί τα τελευταία χρόνια το «κυνήγι» του πιστοποιητικού γλωσσομάθειας έχει γίνει ανελέητο, ανεξέλεγκτο και – τολμώ να πω – εχθρικό απέναντι στη γνώση.

Οι απίστευτα γρήγοροι ρυθμοί της εποχής, η καταλυτική παρουσία της τεχνολογίας στη ζωή μας και η ισοπεδωτική παρουσία του Διαδικτύου στην καθημερινότητά μας καθιστούν συχνά δύσκολη την διαχείριση ακόμη και απλών διαδικασιών όπως η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας!

Ξαφνικά, έχουμε την αίσθηση ότι μπορούμε να κάνουμε τα πάντα σε χρόνο μηδέν και, το κυριότερο, με μηδενική προσπάθεια. Αυτό κατά κύριο λόγο προωθούν οι διαφημιστές γιατί φυσικά θέλουν να πουλήσουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους. Και πολύ καλά κάνουν. Αν όμως κάτι που μπορεί να ισχύει για τις υπηρεσίες που προσφέρει μια εταιρεία τηλεπικοινωνίας, όπως π.χ. η ταχύτητα, προσπαθούμε να το εφαρμόσουμε αδιακρίτως σε άλλους τομείς, όπως π.χ. την παιδεία, μάλλον προδιαγράφουμε μια αποτυχία.

Η απόκτηση της γνώσης χρειάζεται και χρόνο και συστηματική προσπάθεια. Η τεχνολογία μπορεί να διευκολύνει πολύ τη διαδικασία, να την εμπλουτίσει αλλά ο χρόνος και η συστηματική προσπάθεια του εκάστοτε ενδιαφερόμενου καθορίζονται αποκλειστικά και μόνο από τον ίδιο και τις ανάγκες του.

Για παράδειγμα, στη διαδικασία της εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας το Διαδίκτυο προσφέρει μια πλουσιότατη πηγή πληροφοριών και βοηθημάτων. Όμως η απλή – και πολύ συχνά βιαστική και επιφανειακή – ανάγνωση αυτών των πληροφοριών δεν προσφέρει την γνώση. Άλλο πληροφόρηση και άλλο γνώση.

Αν λοιπόν ο στόχος μας είναι να μάθουμε μια ξένη γλώσσα χρειαζόμαστε – επαναλαμβάνω και τονίζω – χρόνο και συστηματική προσπάθεια. Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε και για ποιο λόγο θέλουμε να μάθουμε την ξένη γλώσσα. Για άμεση προφορική επικοινωνία; Για ανταλλαγή e-mail; Για σπουδές στη χώρα όπου ομιλείται η συγκεκριμένη γλώσσα; Για έρευνα; Γιατί απλά μας αρέσει;

Οι απαντήσεις που θα δώσουμε σε αυτές τις ερωτήσεις είναι πολύ σημαντικές. Θα καθορίσουν:

α. πόσο χρόνο θα χρειαστούμε

β. τι προσπάθεια θα καταβάλλουμε

γ. τι πιστοποιητικό γλωσσομάθειας θα χρειαστούμε

Δυστυχώς πολύ συχνά η απόκτηση του πιστοποιητικού έχει προτεραιότητα εις βάρος του χρόνου και της προσπάθειας. Τουλάχιστον αυτή την επιθυμία εκφράζουν αρκετά συχνά μαθητές και γονείς. Η φράση – τίτλος «Θέλω το Proficiency τώρα!» μπορεί να φαίνεται υπερβολική αλλά δεν είναι. Ακόμη και αν εξηγήσεις στον μαθητή ή τον γονέα όλα αυτά που ανέφερα πιο πάνω περί χρόνου και προσπάθειας, θα σε ακούσουν μεν, θα νεύουν καταφατικά όση ώρα εξηγείς τα πως και γιατί αλλά τις περισσότερες φορές θα σε αποστομώσουν με ένα «Να, αλλά εγώ θέλω το Proficiency σε 3 μήνες!»

Πόσο περιθώριο πλέον έχει κανείς να κάνει κατανοητή την πραγματικότητα; Η οποία πραγματικότητα κάνει ξεκάθαρο ότι το Proficiency είναι ένα πιστοποιητικό ακαδημαϊκού επιπέδου και συνεπώς δεν μπορεί να αποκτηθεί σε 3 μήνες από έναν άνθρωπο που πριν κάποια χρόνια – όπως με καμάρι δηλώνει ο ίδιος – «πήρε το lower».(Ακόμη και αν η γνώση βγει στο μέλλον σε μορφή … κάψουλας, ένα χρονικό περιθώριο μεταβολισμού της πάλι θα χρειάζεται!)

Επίσης σαν πιστοποιητικό ακαδημαϊκού επιπέδου το Proficiency δεν μπορεί να αποκτηθεί από ένα 13χρονο παιδί, που παρά την εξυπνάδα του, την εργατικότητα, την επιμέλειά του δεν έχει κάποιες βασικές ικανότητες και γνώσεις που απαιτούνται για να διαχειριστεί επιτυχώς τις γραπτές και προφορικές δοκιμασίες που οδηγούν στην απόκτηση του συγκεκριμένου πιστοποιητικού.

Για παράδειγμα: αν στην προφορική εξέταση του ζητηθεί να διαλέξει «Προτάσεις για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του καινούριου Δημαρχείου» ή «Χώρα για σχολική επίσκεψη» μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει ότι ένα 13χρονο παιδί θα έχει δυσκολίες λόγω άγνοιας θεμάτων που δεν άπτονται της πολύ καλής γνώσης γραμματικής ή λεξιλογίου που πιθανόν να έχει.

Εν κατακλείδι, είτε πρόκειται για παιδί, έφηβο ή ενήλικα, η απόκτηση της γνώσης μιας ξένης γλώσσας απαιτεί χρόνο και συστηματική προσπάθεια. Μόνον με αυτές τις προϋποθέσεις μπορεί να είναι εφικτή η απόκτηση του όποιου πιστοποιητικού γλωσσομάθειας εξυπηρετεί τις ανάγκες αυτού που θέλει να το αποκτήσει. «Πρώτα η γνώση, μετά η πιστοποίηση» λοιπόν. Αλλωστε πώς μπορεί να πιστοποιήσει κανείς κάτι που δεν υφίσταται;

Άνσα Λακιώτη, Αθήνα Οκτώβριος 2012

facebook