Μέχρι σήμερα τα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών ως πάροχοι υπηρεσιών εκπαίδευσης, εξαιρούνταν του ΦΠΑ γεγονός που καθιστά σαφές πως η μετάβαση στο νέο αυξημένο συντελεστή 23% κρύβει αρνητικές συνέργειες, ενώ αναμένεται να προκαλέσει πολλαπλά προβλήματα. Πιο συγκεκριμένα, πολλά φροντιστήρια θα αναγκαστούν μη μπορώντας να απορροφήσουν την αύξηση του ΦΠΑ, είτε να μετακυλήσουν τη διαφορά στα δίδακτρα επιβαρύνοντας τον ήδη μειωμένο οικογενειακό προϋπολογισμό της ελληνικής οικογένειας, είτε θα οδηγηθούν στο να μειώσουν το κόστος της μισθοδοσίας τους, με αποτέλεσμα να χαθούν θέσεις εργασίας σ’ έναν κλάδο που έχει ήδη πληγεί από την οικονομική κρίση. Την ίδια στιγμή αναμένεται να ανθήσει η αδήλωτη, «μαύρη» εργασία της παράδοσης μαθημάτων κατ’ οίκον προσφέροντας πιο ανταγωνιστικές τιμές σε μαθητές και γονείς και συγχρόνως προκαλώντας απώλεια φόρων για το κράτος και εισφορών για τα ασφαλιστικά ταμεία. Τέλος, σε μια εποχή όπου οι ξένες γλώσσες, η εκμάθηση Η/Υ υπολογιστών είναι σημαντικά εργαλεία για την είσοδο στη αγορά εργασίας ενδέχεται να υπάρξει οπισθοδρόμηση καθώς και αποκλεισμός των οικονομικά ασθενέστερων.
Το Ποτάμι έχοντας τηρήσει την πλέον συνεπή και σταθερή στάση σε μία τρικυμιώδη περίοδο για όλους τους Έλληνες, επεξεργάζεται ήδη προτάσεις ισοδύναμων μέτρων που να οδηγούν αφ’ ενός στην επίτευξη των οικονομικών-φορολογικών στόχων του κράτους και αφ’ ετέρου στην προστασία από την οικονομική εξόντωση ενός επιχειρηματικού κλάδου ο οποίος συμβάλλει στα φορολογικά έσοδα, προσφέρει θέσεις εργασίας ενώ παράλληλα συμμετέχει με τον δικό του ρόλο στον ευαίσθητο τομέα της εκπαίδευσης.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Προς: α) Τον Υπουργό Οικονομικών
β) Τον Υπουργό Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων.
ΘΕΜΑ: «Αύξηση της ανεργίας και μείωση των κρατικών εσόδων από την επιβολή ΦΠΑ 23% στα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών»
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του πρόσφατου ψηφισθέντος νομοσχεδίου «Επείγουσες ρυθμίσεις για τη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνίας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Μ.Σ.)» (Ν. 4334, ΦΕΚ 80/Α/16.07.2015), στα φορολογικά μέτρα και στο θέμα ορισμού του ΦΠΑ στο 23%, τροποποιήθηκε η περίπτωση ιβ΄ της παρ. 1 του άρθρου 22 του N. 2859/2000 (ΦΕΚ 248/Α/07.11.2000) και κατά συνέπεια έπαψε να ισχύει η απαλλαγή ΦΠΑ στην παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης από τα φροντιστήρια όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και τα κέντρα εκμάθησης ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Το σκεπτικό της μέχρι τώρα εξαίρεσης των φροντιστηρίων όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης και των κέντρων εκμάθησης ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών από την υποχρέωση ΦΠΑ, έγκειτο στους εξής άξονες:
- Τα οριζόμενα στο Κεφάλαιο Θ του Ν. 4093/2012 (ΦΕΚ 222/Α/12.11.2012) όπως αυτό τροποποιήθηκε με τον Ν. 4111/2013 (ΦΕΚ 18/Α/25.01.2013 ) και τη με αρ. πρωτ.: 51032/ΙΑ/16-04-2013 εγκύκλιο του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού σχετικά με την αδειοδότηση Ιδιωτικών Φορέων Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, στην οποία εκτός των άλλων αναφέρεται ότι παρέχουν αναγνωρισμένες εκπαιδευτικές υπηρεσίες και ότι ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ), χορηγεί άδεια για τις άνωθεν εκπαιδευτικές δομές.
- Η Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 28ης Νοεμβρίου 2006 σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, σύμφωνα με την οποία (Κεφάλαιο 2, Άρθρο 132) οι δραστηριότητες εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και κατάρτισης παιδιών & νέων από αναγνωρισμένους για το σκοπό αυτό οργανισμούς, απαλλάσσονται του ΦΠΑ.
- Το N. 2859/2000 (ΦΕΚ 248/Α/07.11.2000), περίπτωση ιβ΄ της παρ. 1 του άρθρου 22.
Η επιβολή για πρώτη φορά ΦΠΑ και μάλιστα η απότομη μετάβασή του από το 0 στο 23%, στις παρεχόμενες υπηρεσίες εκπαίδευσης για τους συγκεκριμένους κλάδους πρόκειται να προκαλέσει πολλαπλά προβλήματα, ανεπιθύμητες συνέπειες και αρνητικές συνέργειες τόσο για τους εν λόγω επαγγελματικούς κλάδους όσο και για τα φορολογικά έσοδα του κράτους αλλά και για την ελληνική κοινωνία ευρύτερα.
Ειδικότερα, πολλά φροντιστήρια είτε δε θα μπορέσουν να απορροφήσουν την αύξηση του ΦΠΑ, μετακυλίοντας την στις οικογένειες των παιδιών και συνεπώς θα απωλέσουν μεγάλο αριθμό πελατών είτε θα προσπαθήσουν να την απορροφήσουν οδηγούμενοι σε βραχυπρόθεσμη οικονομική εξόντωση καθώς είναι ήδη ένας συρρικνωμένος κλάδος λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις οι συνέπειες είναι αν όχι στην καλύτερη περίπτωση η δραστική μείωση των απολαβών των υπαλλήλων εκπαιδευτικών, το κλείσιμο και άλλων ελληνικών επιχειρήσεων, η απώλεια θέσεων εργασίας και η αύξηση της ανεργίας και βέβαια τελικά η απώλεια φόρων για το κράτος και εισφορών για τα ασφαλιστικά ταμεία. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη είναι πολύ υψηλός ο δείκτης ανεργίας στην κατηγορία των λειτουργών εκπαίδευσης, δασκάλων και καθηγητών ενώ και οι απολαβές τους είναι ιδιαίτερα χαμηλές.
Επειδή η αναπόφευκτη αύξηση των διδάκτρων δε μπορεί να είναι ανεκτή από τις ήδη βεβαρυμένες οικονομικά ελληνικές οικογένειες, οι επιλογές που έχουν θα είναι δύο, είτε να αποστερήσουν από τα παιδιά τους την εκμάθηση ξένων γλωσσών και την εκπαιδευτική τους υποστήριξη σε συγκεκριμένα μαθήματα, είτε ακόμα χειρότερα να στραφούν στην παραοικονομία των παράνομων φροντιστηρίων τα οποία θα αποτελούν τον κανόνα της παραπαιδείας και της μαύρης εργασίας.
Δεδομένου ότι σύμφωνα με όλες τις εκδοχές η αλλαγή του καθεστώτος και η επιβολή ΦΠΑ στα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών και Η/Υ είναι μία εξέλιξη η οποία θα ζημιώσει όλους τους εμπλεκόμενους: επιχειρήσεις, οικογένειες, μαθητές, ασφαλιστικά ταμεία και κράτος, και θα εντείνει την ύφεση και την ανεργία.
Δεδομένου ότι, εξαιρούνται, από τη φορολογία, όλα τα ιδιαίτερα μαθήματα κατ’ οίκον, που παραδίδουν μεμονωμένοι καθηγητές και δάσκαλοι, γεγονός που αναμένεται να αυξήσει την αδήλωτη εργασία και διδασκαλία.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
- Βάσει ποιου συγκεκριμένου σκεπτικού και αιτιολογικού προτάθηκε η υπαγωγή στον ανώτερο συντελεστή ΦΠΑ 23% των Φροντιστηρίων και των Κέντρων εκμάθησης Ξένων γλωσσών και Ηλεκτρονικών Υπολογιστών; Υφίστασται ή όχι αντινομία μεταξύ της συγκεκριμένης διάταξης και των όσων ισχύουν με βάση την Εθνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία;
- Έχει γίνει υπολογισμός της πιθανής επίπτωσης την οποία θα υποστεί ο συγκεκριμένος κλάδος παροχής υπηρεσιών εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με την πτώση που ήδη είχε τα προηγούμενα πέντε χρόνια της οικονομικής κρίσης;
- Με ποιον τρόπο προτίθεστε να διενεργήσετε ικανούς και αποτελεσματικούς ελέγχους σε όσους προσφέρουν παράνομα και αδήλωτα υπηρεσίες εκπαίδευσης είτε κατ’ οίκον είτε σε φροντιστηριακούς χώρους; Είναι δυνατόν να γίνει ανίχνευση και έλεγχος ενός τέτοιου δυνητικά ιδιαίτερα διευρυμένου φαινομένου;
- Υπάρχει πρόθεση να πιστοποιηθούν όλοι οι εκπαιδευτικοί, ανεξαρτήτως αντικειμένου, οι οποίοι παραδίδουν μαθήματα κατ’ οίκον, ώστε να μην υπάρχει σε αυτή τη δραστηριότητα αδήλωτη εργασία και φοροδιαφυγή;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Νίκος Ορφανός – Β’ Πειραιά
Γιώργος Μαυρωτάς - Αττικής