Η δυσλεξία είναι μια μαθησιακή δυσκολία η οποία δεν εμφανίζεται ως νόσος και για αυτό τον λόγο δεν "θεραπεύεται". Η διαφορετική νευροανατομία του εγκεφάλου του ατόμου οδηγεί σε έναν άλλο τρόπο σκέψης. Εμφανίζονται δυσκολίες που έχουν σχέση με την παραγωγή και την επεξεργασία γλωσσικών πληροφοριών και δεν σχετίζονται με νοητική καθυστέρηση. Ποσοστά εμφάνισης δυσλεξίας υπάρχουν σε όλους τους πολιτισμούς με γραπτή γλώσσα. Η Δυσλεξία δεν "περνάει" αλλά μέσα από ένα ειδικό πρόγραμμα αντιμετώπισης των μαθησιακών δυσκολιών γίνεται το άτομο πιο λειτουργικό σε ότι αφορά στις ακαδημαϊκές του δεξιότητες πχ. ανάγνωση, γραφή, μαθηματικά.
Η Δυσλεξία ακολουθεί το άτομο απο τα σχολικά του χρόνια και μέχρι σε όλη την ενήλικη ζωή. Το άτομο μαθαίνει και αναπτύσσει μηχανισμούς αντιμετώπισης καθημερινών δυσκολιών οι οποίες προκύπτουν λόγω της δικής του δυσκολίας αλλά και της ανεπάρκειας του περιβάλλοντος (σχολικό, εργασιακό, κοινωνικό) να το εντάξει ομαλά και να δώσει ευκαιρίες έκφρασης σε έναν άλλο τρόπο σκέψης.
Αναφέρονται τα πιο συνηθισμένα χαρακτηριστικά και συμπεριφορές που αναπτύσσει ένα άτομο με Δυσλεξία κατά την ενήλικη ζωή του καθώς και τα κύρια θετικά αντισταθμιστικά πλεονεκτήματα που οφείλονται σε αυτήν. Να τονίσουμε ότι κανένα άτομο με Δυσλεξία δεν είναι ίδιο με ένα άλλο και για αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να εμφανίζουν όλα τα παρακάτω χαρακτηριστικά ταυτόχρονα. Η παράθεση των παρακάτω στοιχείων συναντάται στη βιβλιογραφία αλλά δηλώνεται και σε προσωπικές μαρτυρίες Δυσλεξικών ατόμων.
Ποια είναι τα κύρια και πιο συνηθισμένα χαρακτηριστικά της δυσλεξίας που εμφανίζονται ως δυσκολίες που επιμένουν και στην ενήλικη ζωή;
- Δυσκολεύονται ακόμα αρκετά στην ορθογραφία.
- Είναι πολύ σημαντικό για αυτούς να χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες τους πχ. αυτόματος διορθωτής κειμένου στον υπολογιστή.
- Αγχώνονται ιδιαίτερα όταν χρειαστεί στη δουλειά τους να κάνουν μια δουλειά που απαιτεί ορθογραφία ή απομνημόνευση γλωσσικών πληροφοριών πχ. να αφήσουν ή να συγκρατήσουν γραπτά μηνύματα.
- Ξεχνούν μηνύματα που τους δίνονται ή μπορεί και να τα αποδώσουν λανθασμένα.
- Σε κάποιες περιπτώσεις δυσκολεύονται στην οργάνωση του χρόνου και του χώρου τους πχ. να τακτοποιήσουν μια βαλίτσα, μια ντουλάπα.
- Έχουν εφεύρει μηχανισμούς "άμεσης σωτηρίας" για να προλάβουν καταστάσεις που θα τους εκθέσουν πχ. έχουν πάντα το κινητό μαζί και γράφουν τη λέξη που μπορεί να μην γνωρίζουν σε μήνυμα για να δουν την ορθογραφία της.
- Δυσκολεύονται πολλές φορές να συμπληρώσουν αιτήσεις πχ. γράφουν σε άλλο πεδίο λάθος πληροφορία.
- Η ανάγνωση τους ακόμα αντιμετωπίζει δυσκολίες πχ. παύσεις, δισταγμούς, λανθασμένη εκφορά μεγάλων λέξεων.
- Στην ανάγνωση μιας ιστορίας δυσκολεύονται να ταιριάξουν το ανάλογο ύφος.
- Υπάρχουν δυσλεκτικοί ενήλικες που δυσκολεύονται ακόμα και με την οδήγηση αυτοκινήτου.
- Μπερδεύονται με τους αριθμούς πχ. ημερομηνίες, χρονολογίες, ώρα, τηλέφωνα, αριθμοί οδών
- Ακόμα σε νοερές μαθηματικές πράξεις δυσκολεύονται και μπορεί να βρίσκουν ένα αποτέλεσμα "περίπου".
- Έχουν εφεύρει δικούς τους μηχανισμούς επίλυσης μαθηματικών πράξεων αφού μπορεί να μην γνωρίζουν την προπαίδεια.
- Αρκετοί ενήλικες δυσλεκτικοί δυσκολεύονται ακόμα σε διάφορες ακολουθίες πχ. αλφάβητο, μήνες.
- Τα γραπτά τους πολλές φορές δεν είναι καθαρά πχ. έχουν αρκετά σβησίματα ή μουτζούρες.
- Δυσκολεύονται σε επιτραπέζια παιχνίδια με πολλές γλωσσικές πληροφορίες πχ. Taboo, κρεμάλα.
- Πολλές φορές όταν διαβάζουν χρειάζεται να διαβάσουν ξανά και ξανά μια πρόταση για να καταφέρουν να την κατανοήσουν ή να την συνδέσουν με τα προηγούμενα. Επίσης είναι πολύ εύκολο να αποσπαστεί η προσοχή τους κατά την ανάγνωση.
- Η κούραση και η συναισθηματική κατάσταση έχει άμεσο αντίκτυπο σε δραστηριότητες όπως ανάγνωση, απομνημόνευση, ορθογραφημένη γραφή γιατί μειώνεται η δυνατότητα συγκέντρωσης.
- Χρειάζεται να κρατούν αρκετές σημειώσεις για αυτά που πρέπει να κάνουν γιατί είναι πολύ πιθανό να τα ξεχάσουν.
- Δυσκολεύονται να δώσουν σωστές οδηγίες πχ. για μια διαδρομή.
Ποια είναι τα αντισταθμιστικά θετικά στοιχεία του δυσλεξικού ατόμου;
- Σε πολλές περιπτώσεις η μαθηματική τους σκέψη είναι σε πολύ καλό επίπεδο.
- Τα καταφέρνουν ιδιαίτερα με μηχανολογικά και αρχιτεκτονικά θέματα.
- Εμφανίζουν ευχέρεια στον προφορικό λόγο.
- Κάποιοι εμφανίζουν αρκετές δημιουργικές κλίσεις και ταλέντα.
- Μπορούν να σκέφτονται πιο συνολικά και όχι ειδικά με αποτέλεσμα να είναι ικανοί να βλέπουν την "όλη εικόνα" και να βρίσκουν αποτελεσματική λύση.
- Παρουσιάζουν μια έμφυτη περιέργεια.
- Είναι ικανοί να σκέφτονται πολυδιάστατα εφόσον η αντίληψη τους συμβαίνει με όλες τους τις αισθήσεις.
- Παρουσιάζουν ζωηρή φαντασία.
Προκύπτει λοιπόν έντονα η αναγκαιότητα να υπάρξει έγκαιρη βοήθεια για την αντιμετώπιση των δυσκολιών τους αλλά ακόμα πιο σημαντικό κρίνεται, να υπάρξει η ενθάρρυνση ανάπτυξης των θετικών τους στοιχείων τα οποία είναι δυνατό να οδηγήσουν το άτομο με Δυσλεξία να δηλώσει την ξεχωριστή του προσωπικότητα.
Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: [email protected]
dyslexiaathome.blogspot.com
