Πρακτικές προτάσεις και οδηγίες για την αντιμετώπιση του μαθητή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και δυσλεξία από τον εκπαιδευτικό δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
1. Να δείχνετε κατανόηση και να παρέχετε την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη.
2. Να συζητάτε με το μαθητή το πρόβλημά του και να αποφασίζετε μαζί για τους τρόπους εξέτασης και αντιμετώπισης μέσα στην τάξη. Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ
3. Να δίνετε την ευκαιρία στο παιδί να διακριθεί σε κάποια άλλη δραστηριότητα ή μάθημα και να ενθαρρύνετε τις προσπάθειες του.
4. Να αποφεύγετε τις συγκρίσεις μέσα στην τάξη.
5. Να μην επιβάλλετε στο παιδί να διαβάζει μεγαλόφωνα ή να μην του ζητάτε να γράψει κάτι στον πίνακα.
6. Να επαναλαμβάνετε την ερώτηση που υποβάλετε στην τάξη, να χρησιμοποιείτε πιο απλουστευμένη γλώσσα και να δίνετε στο παιδί τον απαραίτητο χρόνο που χρειάζεται, χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό από τα άλλα παιδιά.
5. Απαιτήστε από τον μαθητή περίληψη του μαθήματος και όχι όλες τις λεπτομέρειες ενός πολυσέλιδου κειμένου . Ζητήστε από κάποιον ή από κάποιους να τον βοηθούν με τις περιλήψεις των μαθημάτων , την αντιγραφή και την τήρηση σημειώσεων μέσα στην τάξη.
6. Μπορεί το παιδί να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για την διεκπεραίωση γραπτής διαδικασίας.
7. Να εξηγείτε στο παιδί τα λάθη και πως αλλιώς μπορούσε να διατυπώσει τις ιδέες του.
8. Να αποφεύγετε την χρήση κόκκινου στυλού στις διορθώσεις. Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΠΟΘΑΡΡΥΝΤΙΚΗ.
9. Να επιτρέπετε στο παιδί την χρήση μαγνητόφωνου, να επιτρέπετε την χρήση υπολογιστή για τις γραπτές εργασίες.
10. Να βεβαιώνεστε ότι το παιδί κατάλαβε τι έχει να προετοιμάσει για την επόμενη μέρα, χορηγώντας του εβδομαδιαίο είτε ημερήσιο πρόγραμμα εργασιών.
11. Να δέχεστε τα γραπτά του μαθητή όσο κακογραμμένα ή ανορθόγραφα και αν είναι και να ενθαρρύνετε την γραπτή εργασία.
12. Μπορείτε να επιμένετε το παιδί να ελέγχει το ίδιο την εργασία του. Αυτό για να μπορεί να κάνει αυτοαξιολόγηση.
13. Έχετε υπ' όψιν σας ότι ο δυσλεκτικός χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο και κόπο για να ολοκληρώσει μια εργασία που απαιτεί ανάγνωση και γραφή. Θα πρέπει να μην χρησιμοποιείται τα ίδια κριτήρια αξιολόγησης με τους υπόλοιπους μαθητές.
14. Στις συζητήσεις που κάνετε καλό είναι να χρησιμοποιείτε μεθόδους που απλουστεύουν τον τρόπο του διαλόγου και την παράθεση και αντιπαράθεσης ιδεών και απόψεων, χρησιμοποιώντας συνθηματικές λέξεις ή γράμματα.
15. Να χρησιμοποιείτε όσο περισσότερο μπορείτε διαγράμματα .
16. Να παραθέτετε επιχειρήματα με σειρά προτεραιότητας, 1,2,3.
17. Να επιμένετε ο συγκεκριμένος μαθητής να κάθεται όσο το δυνατόν πιο κοντά του χωρίς όμως να γίνετε καταπιεστικός, για να μπορείτε να ελέγχετε τον μαθητή χωρίς να γίνεστε αντιληπτός αλλά και για να μην αποσπάται η προσοχή του μαθητή από άλλους που κάθονται μπροστά του.
18. Πρέπει να συνεργάζεστε στενά με τους γονείς και να λαμβάνετε σοβαρά υπόψιν του αυτά που έχουν να του πουν.
19. Τέλος και πιο βασικό ο εκπαιδευτικός πρέπει να βοηθήσει τα υπόλοιπα παιδιά να καταλάβουν το πρόβλημα του παιδιού χωρίς να το υποβιβάσει και γελοιοποιήσει , αλλά τονίζοντας τις ικανότητές του.
Πως μπορεί ο καθηγητής να βοηθήσει τον Δυσλεξικό Μαθητή του;
Αν δεχτούμε ότι όλοι οι μαθητές δικαιούνται ίσες ευκαιρίες για εκπαίδευση και μάθηση, ο δυσλεξικός έφηβος δικαιούται συμπληρωματική βοήθεια μέσω προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας (βλ. Νόμο 1824 περί Ενισχυτικής Διδασκαλίας ΦΕΚ 30-12-8 και απαλλαγή από τις γραπτές εξετάσεις όπως ορίζει το Π.Δ. 420/30.5.78 για τις "Περιπτώσεις υποκαταστάσεως γραπτών δοκιμασιών υπό προφορικών".
Επί πλέον, ο καθηγητής, ο ευαισθητοποιημένος σε θέματα μαθησιακών δυσκολιών και δυσλεξίας, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τον δυσλεξικό μαθητή του μέσα στην τάξη διότι γνωρίζει ότι:
Η σωστή συναισθηματική - εκπαιδευτική προσέγγιση του μαθητή από τον δάσκαλο ή τον καθηγητή του είναι δυνατόν να αλλάξει αποφασιστικά τη στάση που έχει απέναντι στο σχολείο, στην οικογένεια και στην κοινωνία. Να του δώσει την αισιοδοξία και τη δύναμη που χρειάζεται για να προγραμματίσει το μέλλον του, να επιτύχει τους στόχους του και να γίνει ένα υπεύθυνο, ανεξάρτητο και παραγωγικό μέλος της κοινωνίας.
Σχολική Ενσωμάτωση
Η απάντηση στο ερώτημα για το κατάλληλο πρόγραμμα εκπαίδευσης του δυσλεξικού δεν είναι η απομάκρυνσή του από τη σχολική τάξη όπου ανήκει. Δεν συνεισφέρει θετικά στη νευρο - φυσιολογική του ωρίμανση η πλήρης τοποθέτησή του σε ειδικό πρόγραμμα ή η επανάληψη της τάξης. Αντίθετα, τέτοιου είδους λύσεις οδηγούν στην ετικετοποίηση, στην εγκατάλειψη της προσπάθειας για μάθηση, και σε περισσότερα εκπαιδευτικά, ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα.
Σύμφωνα με τα πορίσματα διεθνών ερευνών, τα βασικότερα από τα "σημεία κλειδιά" για την επιτυχή ενσωμάτωση των δυσλεξικών στο πρόγραμμα του κανονικού γυμνασίου-λυκείου είναι τα εξής:
Διακριτική Βοήθεια
Τοποθέτησε τον δυσλεξικό μαθητή σε μια θέση όπου μπορείς να ελέγχεις διακριτικά την εργασία του και να τον βοηθάς με μεγαλύτερη ευκολία.
Εξατομικευμένη Βοήθεια
Όποτε και όπου είναι δυνατόν αφιέρωνε λίγο χρόνο στον δυσλεξικό μαθητή σου, προσφέροντας έτσι εξατομικευμένη βοήθεια και διδασκαλία. Όποιες και αν είναι οι απαιτήσεις του μαθήματος, υπάρχουν πάντα λίγα λεπτά της ώρας για εξατομικευμένη προσέγγιση των μαθησιακών δυσκολιών κάποιου μαθητή σου.
Περισσότερο Χρόνο
Δίνε στον δυσλεξικό περισσότερο χρόνο για την εκτέλεση γραπτής εργασίας και όταν αξιολογείς το έργο του δίνε μεγαλύτερη σημασία στο περιεχόμενο παρά στην παρουσίαση του κειμένου.
Διόρθωση Γραπτού Έργου
Στην διόρθωση των γραπτών του μην χρησιμοποιείς έντονο χρώμα. Μια "κοκκινισμένη" σελίδα οδηγεί σε σύγχυση, σε συναισθήματα χαμηλής αυτοπεποίθησης και όχι σε αισιοδοξία και πρόοδο. Διόρθωνε μόνο τα βασικότερα σφάλματα. Κάθε μικρή βελτίωση είναι καλύτερη από τη μαθησιακή στασιμότητα ή την οπισθοδρόμηση.
Περίληψη Μαθημάτων
Απαίτησε από αυτόν την περίληψη του μαθήματος και όχι όλες τις λεπτομέρειες ενός πολυσέλιδου κειμένου. Ζήτησε από κάποιον ή κάποιους από τους συμμαθητές του να τον βοηθούν με τις περιλήψεις, την αντιγραφή και την τήρηση σημειώσεων μέσα στην τάξη.
Eυκαιρίες για Αντιστάθμιση των Δυσκολιών του
Φρόντισε να δίνεις ευκαιρίες που θα επιτρέψουν τη συμμετοχή του σε δραστηριότητες όπου είναι ιδιαίτερα ικανός. Κάτι τέτοιο θα αντισταθμίσει τις μαθησιακές δυσκολίες του, θα βελτιώσει την εικόνα που έχουν οι άλλοι για το άτομό του και θα αυξήσει σίγουρα την αυτοπεποίθησή του.
Ευανάγνωστο Κείμενο
Το ευανάγνωστο κείμενο στον πίνακα βοηθάει πάντα τον δυσλεξικό μαθητή στην αντιγραφή και στην κατανόηση του μαθήματος.
Καθαρή και Ήρεμη Ομιλία
Φρόντισε να μιλάς καθαρά και ήρεμα ώστε να αντιλαμβάνεται σωστά κάθε σου λέξη και οδηγία. Μην ξεχνάς πως είναι ευαίσθητος στον πολύ δυνατό και αυταρχικό τόνο ομιλίας.
Αξιολόγηση της Προσπάθειας
Έχε υπόψη σου ότι ο δυσλεξικός μαθητής χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο και κόπο από ό,τι οι συμμαθητές του για κάθε εργασία που απαιτεί ανάγνωση ή γραφή. Αν χρησιμοποιείς τα ίδια κριτήρια αξιολόγησης για όλους τους μαθητές σου, οι δυσλεξικοί θα είναι πάντα οι "αδικημένοι" της τάξης. Σίγουρα, δεν υπάρχει τίποτα πιο αποθαρρυντικό για τον έξυπνο έφηβο από το να νιώθει πως οι προσπάθειές του μετρούν ελάχιστα στον καθηγητή του.
Συνεχής Ενθάρρυνση
Φρόντισε να επαινείς κάθε προσπάθεια ακόμα και όταν τα αποτελέσματα είναι φτωχά σε σύγκριση με εκείνα των μη δυσλεξικών μαθητών σου. Ενθάρρυνέ τον να βελτιώσει την επίδοσή του στα δύσκολα για αυτόν μαθήματα δίχως να βρίσκεται σε διαρκή ανταγωνισμό με τους συμμαθητές του.
Μη Αγχογόνοι Τρόποι Εργασίας
Μην τον υπερφορτώνεις με γραφική δουλειά για το σπίτι. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα έχει ελεύθερο χρόνο για τίποτα άλλο. Όποτε είναι δυνατόν, ενθάρρυνε την παρουσίαση της εργασίας του με τρόπους μη αγχογόνους, αλλά δημιουργικούς. (π.χ. παρουσίαση μιας μελέτης ή ενός προγράμματος σε κασέτα).
Μεγαλύτερη Κατανόηση
Προσπάθησε να κατανοήσεις και να κρίνεις με επιείκεια την έλλειψη οργάνωσης που μπορεί να χαρακτηρίζει την εργασία του, τη συμπεριφορά ή ακόμα και την εμφάνισή του.
Η υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων για τη σωστή εκπαίδευση των δυσλεξικών εφήβων, προϋποθέτει καθηγητές με εξυπνάδα, χιούμορ, ευκαμψία διδακτικών μεθόδων, ευαισθησία, υπομονή και πλήρη γνώση του τι θα διδαχτεί, πως και γιατί.
Έχει διεθνώς υποστηριχτεί πως το μεγαλύτερο ποσοστό των δυσλεξικών μαθητών έχει τη νοημοσύνη, την ικανότητα και τον ενθουσιασμό να προοδεύσει σχολικά αν αντιμετωπιστεί με τον σωστό τρόπο. Και οπωσδήποτε, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση για τον εκπαιδευτικό, από το να δεί τους κόπους του να αμείβονται, παρακολουθώντας τη σχολική πρόοδο του δυσλεξικού μαθητή του, τη σχολική και κοινωνική του ενσωμάτωση και την επιτυχή ένταξή του στην παραγωγική διαδικασία και την ενεργό ζωή του ενήλικα.
dyslexia-goneis.gr
