Δυσκολίες λόγου και ομιλίας. Πρόκειται για δυσκολίες στην παραγωγή και κατανόηση του προφορικού λόγου. Τέτοιες μπορεί να αφορούν την παραγωγή ήχων (άρθρωση), τη μετατροπή ιδεών σε λόγο (έκφραση) ή τη κατανόηση των λεγομένων του συνομιλητή.
Δυσκολίες γραπτού λόγου. Οι δυσκολίες αυτές μπορεί να αφορούν προβλήματα στην αποκωδικοποίηση του γραπτού λόγου, προβλήματα ορθογραφίας και γενικότερα προβλήματα στην παραγωγή γραπτού λόγου. Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται και η περισσότερο γνωστή περίπτωση της δυσλεξίας (συχνά αναφέρεται και ως ειδική μαθησιακή δυσκολία).
Δυσκολίες μαθηματικού λόγου. Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν δυσκολίες που στην αναγνώριση αριθμών και μαθηματικών συμβόλων, στην απομνημόνευση της προπαίδειας, στην κατανόηση αφηρημένων μαθηματικών εννοιών και στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων. Όπως και στην περίπτωση της προηγούμενης κατηγορίας (δυσκολίες γραπτού λόγου), πρόκειται για μορφές μαθησιακής δυσκολίας που, για προφανείς μάλλον λόγους, τις περισσότερες φορές ανιχνεύονται μετά την ένταξη του ατόμου στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Άλλες δυσκολίες. Σε αυτή τη κατηγορία εντάσσονται δυσκολίες οι οποίες επηρεάζουν σαφώς τη διαδικασία της μάθησης και μπορούν να ενταχθούν κάτω από τον όρο "μαθησιακές δυσκολίες", χωρίς να εμπίπτουν σε μία από τις παραπάνω κατηγορίες. Τέτοιες είναι οι οπτικο-κινητικές διαταραχές.
Με τη διδασκαλία μιας ξένης γλώσσας εισάγουμε τα παιδιά σε ένα άλλο γλωσσικό σύστημα, το οποίο διαφέρει από το μητρικό τους στη γραφή, στους φθόγγους, στην προφορά, στο λεξιλόγιο, στις γραμματικές και στις συντακτικές δομές μέσα στην πρόταση.
Κατά τη διδασκαλία μιας ξένης γλώσσας οι μαθητές που αντιμετωπίζουν κάποια μαθησιακή δυσκολία ενδέχεται να παρουσιάσουν την αδυναμία που παρουσιάζουν στην εκμάθηση της μητρικής γλώσσας. Δεν είναι απαραίτητο όλοι οι μαθητές που παρουσιάσουν δυσκολίες στην μητρική τους γλώσσα να παρουσιάσουν δυσκολίες και στη ξένη γλώσσα. Ωστόσο, αρκετές φορές η μαθησιακή δυσκολία ανακαλύπτεται λόγω της εκμάθησης μιας γλώσσας, πέραν της μητρικής.
Μερικά από τα γνωρίσματα που παρουσιάζουν οι μαθητές με μαθησιακή δυσκολία κατά την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας είναι:
Στο Διάβασμα
- Μπερδεύουν γράμματα και αριθμούς που μοιάζουν (b-d / q-p / m-w/ m-n/ p-d/ u-n)
- Αντιστρέφουν τη σειρά των γραμμάτων στις λέξεις
- Παραποιούν λέξεις που μοιάζουν οπτικά
- Πηδούν ή μπερδεύουν τη σειρά που διαβάζουν
- Δε σταματούν στα σημεία στίξης
Στο Γραπτό Λόγο
- Παραλείπουν, προσθέτουν ή αντιμεταθέτουν γράμματα ή συλλαβές
- Δε διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ λέξεων που μοιάζουν ηχητικά
- Δε βάζουν σημεία στίξης
- Δεν υπάρχουν τα απαραίτητα κενά μεταξύ λέξεων
- Η εικόνα του γραπτού παρουσιάζει μουτζούρες
- Κάνουν ορθογραφικά λάθη
- Δυσκολεύονται να αναπτύξουν τις σκέψεις τους γραπτώς
Στον Προφορικό Λόγο
- Δυσκολεύονται να βρουν την κατάλληλη λέξη καθώς μιλάνε
- Παραλείπουν άρθρα, υποκείμενα και αντικείμενα
- Μπερδεύουν τη σειρά στους χρόνους των ρημάτων
- Δυσκολεύονται να μάθουν το λεξιλόγιο
Οι ξενόγλωσσοι εκπαιδευτικοί σε συνεργασία με τους γονείς μπορούν να συμπεριλαμβάνουν στο εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα οδηγίες διδασκαλίας και αξιολόγησης για το μάθημα της ξένης γλώσσας, προκειμένου οι μαθητές να συμμετέχουν με τρόπο και σε βαθμό ανάλογο των δυνατοτήτων τους και της φύσης των μαθησιακών τους δυσκολιών. Επιπρόσθετα ο χώρος διδασκαλίας πρέπει να είναι απλός και ήσυχος καθώς τα οπτικοακουστικά ερεθίσματα πιθανόν να αποσπούν την προσοχή των μαθητών.
Κάποιες πρακτικές προτάσεις για τη διδασκαλία της ξένης γλώσσας σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες είναι:
- Βάλτε ξεκάθαρους και εφικτούς στόχους.
- Επιβεβαιώστε ότι κατανοούν τις εργασίες.
- Κάντε συχνές επαναλήψεις.
- Δώστε τους περισσότερο χρόνο.
- Αξιολογείστε το γραπτό τους δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στο περιεχόμενο παρά στην ορθογραφία.
- Εξετάστε τους προφορικά.
- Χρησιμοποιήστε χρωματιστές κιμωλίες ή μαρκαδόρους.
- Επιτρέψτε τους να χρησιμοποιούν τεχνικές ή εξοπλισμό που τους βοηθούν να μάθουν καλύτερα.
- Ανακεφαλαιώνετε σε κάθε διδακτική ώρα τα όσα πρέπει να μάθουν οι μαθητές.
- Χρησιμοποιείστε κυρίως ασκήσεις αντιστοίχισης, πολλαπλών επιλογών.
Συγγραφή άρθρου: Σταύρου Ζωή
Ειδική Παιδαγωγός
