ΕΡΕΥΝΑ του Χρήστου Κάτσικα
Ενώ έχει απομείνει περίπου ενάμισης μήνας από την έναρξη των πανελλαδικών εξετάσεων, μεγάλη ανησυχία και ανασφάλεια κυριαρχούν στους πάνω από 100 χιλιάδες φετινούς υποψηφίους όλων των κατηγοριών, οι οποίοι, εκτός από το «πετσοκομμένο» και «ανακατωμένο» νέο μηχανογραφικό (76 τμήματα λιγότερα από πέρσι), έχουν να αντιμετωπίσουν και τον διαφοροποιημένο –σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές– προσφερόμενο αριθμό εισακτέων που αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες μέρες.
Βασικοί παράγοντες
Η ανίχνευση του «πώς θα κινηθούν φέτος οι βάσεις» στηρίζεται, ουσιαστικά, στην εξέταση τριών βασικών παραγόντων που λειτουργούν ως «πύργος ελέγχου» του σκαμπανεβάσματος των βάσεων και πριμοδοτούν τις «καταδύσεις» ή τις «αναρριχήσεις» τους.
Αναφερόμαστε, βεβαίως, στις συντεταγμένες της διαμόρφωσης των βάσεων που είναι:
α. Ο «βαθμός δυσκολίας – ευκολίας» των θεμάτων και οι επιδόσεις των υποψηφίων σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές και ιδιαίτερα σε σχέση με την τελευταία χρονιά με την οποία γίνονται οι βασικές συγκρίσεις.
β. Ο αριθμός των υποψηφίων σε σχέση με τον αριθμό των εισακτέων που κάθε χρόνο παίζει τον ρόλο του «πασπαρτού» για τις βάσεις των πέντε Επιστημονικών Πεδίων.
γ. Η σχέση ζήτησης – προσφοράς θέσεων, δηλαδή, ο αριθμός των υποψηφίων που εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στις «σχολές κύρους» ή στις «σχολές περιορισμένης ζήτησης» και οι προσφερόμενες θέσεις στις παραπάνω σχολές.
Οι δύο πρώτοι παράγοντες προδιαγράφουν, κυρίως, το «πατρόν» των γενικών βάσεων εισαγωγής στα πέντε Επιστημονικά Πεδία, ενώ ο άλλος παράγοντας (γ), κυρίως, «ξεναγεί» τους υποψηφίους στις «πίστες» των βάσεων κάθε Τμήματος Πανεπιστημίου ή ΤΕΙ στα όρια των Επιστημονικών Πεδίων.
Σημαντικές μεταβολές
Στην κινητικότητα των βάσεων ο πιο σημαντικός παράγοντας ειδικά φέτος είναι ο προσφερόμενος αριθμός εισακτέων καθώς, τόσο με τις «αποσύρσεις» τμημάτων όσο και με τις συγχωνεύσεις, υπάρχουν σημαντικές μεταβολές. Με βάση τις μέχρι τώρα ανακοινώσεις του υπουργείου Παιδείας, οι φετινές μεταβολές στον αριθμό των προσφερόμενων θέσεων θα δυσκολέψουν την πρόσβαση, σε σχέση με πέρσι, στο 1ο Επιστημονικό Πεδίο και ιδιαίτερα στις ήδη υψηλόβαθμες και περιζήτητες Νομικές Σχολές. Αντίθετα, θα διευκολύνουν την πρόσβαση στο 2ο Επιστημονικό Πεδίο. Στο 4ο και στο 5ο Επιστημονικό Πεδίο η πρόσβαση θα είναι ευκολότερη -σε σχέση πάντα με πέρσι- στα πανεπιστημιακά τμήματα και δυσκολότερη στα τμήματα των ΤΕΙ. Στο 3ο Επιστημονικό Πεδίο τα πράγματα θα γίνουν δυσκολότερα στις Ιατρικές Σχολές, που αποτελούν τις ναυαρχίδες της ζήτησης των αριστούχων υποψηφίων και βεβαίως των πολύ υψηλών βάσεων εισαγωγής.
Ζήτηση τμημάτων
Οσον αφορά τη ζήτηση των τμημάτων από τη μεριά των υποψηφίων, δεν αναμένεται διαφοροποίηση σε σχέση με πέρσι. Η επιμονή μεγάλου τμήματος των υποψηφίων σε σχολές της περιοχής όπου κατοικοεδρεύουν (λόγω της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης, που εκτός των άλλων έχει μειώσει και τις προσδοκίες για αντιστοίχηση κάποιων σχολών με επαγγελματική αποκατάσταση) θα συνεχιστεί και φέτος, ενώ από την άλλη όλα τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας φανερώνουν ότι δεν έχει αναδειχθεί καμιά σχολή ή ομάδα σχολών στις οποίες να επικεντρώνεται το ενδιαφέρον των υποψηφίων με διαφορετικούς όρους σε σχέση με πέρσι. Νομικές, Πολυτεχνικές, Ιατρικές και Στρατιωτικές Σχολές μαζί με συγκεκριμένα οικονομικά τμήματα θα τρυγήσουν και φέτος την αφρόκρεμα των πρώτων προτιμήσεων των υποψηφίων και από αυτή την άποψη ο παράγοντας ζήτηση δεν μπορεί να γίνει ο τροχονόμος της κίνησης των βάσεων εισαγωγής όπως παλιότερα.
Αυτό, σε μια πρώτη ανάγνωση, σημαίνει ότι θα είναι αυξημένος και φέτος ο ανταγωνισμός, όχι μόνο στις πρωτοκλασάτες – υψηλόβαθμες σχολές των ΑΕΙ –ΤΕΙ της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά και σε τμήματα μεσαίων και χαμηλών βαθμολογιών των δύο αυτών μεγάλων αστικών κέντρων στα οποία συνωστίζεται η πλειονότητα των υποψηφίων. Την ίδια στιγμή αναμένεται να υπάρχουν και φέτος αυξημένες ευκαιρίες (χαμηλές βάσεις) για τους υποψηφίους που διεκδικούν περιφερειακά τμήματα των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, καθώς προς τα εκεί θα κατευθυνθεί μικρότερος αριθμός υποψηφίων σε σχέση με προηγούμενες χρονιές.
Θέματα: ο άγνωστος Χ
Είναι φανερό ότι ο δημόσιος λόγος περί εύκολων ή δύσκολων θεμάτων έχει κάποια αξία μόνο ως συγκριτικό στοιχείο, καθώς για τη διαμόρφωση των βάσεων (άνοδος ή κάθοδος σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά) έχει σημασία όχι το «τι» έγραψαν γενικά οι υποψήφιοι, αλλά το «τι» έγραψαν σε σχέση με τους υποψήφιους της προηγούμενης χρονιάς.
Ο βαθμός ευκολίας / δυσκολίας των θεμάτων εκτιμούμε ότι δεν μπορεί να διαφέρει σημαντικά από πέρσι. Και αυτό κυρίως διότι τις προηγούμενες χρονιές, με τα λεγόμενα διαβαθμισμένα θέματα (απλά, εύκολα, δύσκολα, δυσκολότερα), βρέθηκε ένας τρόπος βαθμολογικής διασποράς και κατανομής των υποψηφίων, κοντολογίς μια «στρατηγική διαχείρισης» του μαθητικού πληθυσμού, που έχει ως σταθερά ορισμένες «εξωτερικές δεσμεύσεις». Από αυτή την άποψη είναι εύλογο να περιμένει κανείς ελάχιστες διαφοροποιήσεις στον βαθμό ευκολίας / δυσκολίας των φετινών θεμάτων. Κι αν ένα μάθημα έχει πιο αυξημένο βαθμό δυσκολίας από τον περσινό, ένα άλλο θα έχει σίγουρα μικρότερο, με αποτέλεσμα να έχουμε ένα στατιστικό ισοδύναμο.
Γιατί δεν πρέπει να μας διαφεύγει ακόμα ένας λόγος που είναι σίγουρο ότι λαμβάνεται υπόψη τόσο από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΠΘ όσο και συνειδητά ή ασυνείδητα από τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Θεμάτων: Εάν δοθούν στους υποψήφιους σαφώς δυσκολότερα θέματα από τα περσινά, τότε με τη φετινή αναλογία υποψηφίων – προσφερόμενων θέσεων εισακτέων θα έχουμε νέα ισχυρή πτώση των βάσεων, η οποία θα συνοδευτεί με νέα τεχνητή αύξηση του ήδη μεγάλου αριθμού των υποψηφίων που θα εισάγονται στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με βαθμολογίες κάτω από τη βάση (ιδιαίτερα στις ειδικές κατηγορίες).
Στην περίπτωση αυτή χιλιάδες υποψήφιοι θα πετύχουν την εισαγωγή τους στα τριτοβάθμια Ιδρύματα με βαθμολογίες μεγάλου… βάθους, κάτω από 9.500 μόρια και μέχρι και τα 2.000 μόρια… υπό του μηδενός! Από την άλλη, εάν τα θέματα είναι σαφώς ευκολότερα από τα περσινά, τότε για τους ακριβώς αντίθετους λόγους θα βρεθούμε στα δυσθεώρητα ύψη των βάσεων, π.χ. του 2009 ή του 2010 που δημιούργησαν χιλιάδες αριστούχους χωρίς αντίκρισμα. Από αυτή την άποψη, και έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, ο βαθμός ευκολίας – δυσκολίας των θεμάτων όχι μόνο δεν θα είναι ανεξέλεγκτος αλλά θα έχει σαφή χαρακτηριστικά, τέτοια που να μη δίνουν τη δυνατότητα σοβαρών αποκλίσεων από την προηγούμενη χρονιά.
,………………………………………………………………………………
Τι περιμένουμε το 2013
Το 2012 η κύρια, σχετικά πλειοψηφική, τάση των βάσεων εισαγωγής ήταν η άνοδος, τόσο στις γενικές κατηγορίες όσο και στις ειδικές. Η άνοδος των βάσεων εισαγωγής αφορούσε όλα σχεδόν τα υψηλόβαθμα και περιζήτητα τμήματα του 1ου, 3ου και 5ου Επιστημονικού Πεδίου, καθώς ήταν αυξημένος το 2012 σε σχέση με το 2011 ο αριθμός των αριστούχων της Θεωρητικής και της Θετικής Κατεύθυνσης που οδηγούν στα παραπάνω Πεδία.
Φέτος περιμένουμε διαφορετικές ταχύτητες στην κίνηση των βάσεων ανάμεσα κυρίως στα Επιστημονικά Πεδία (π.χ. άνοδος στο 1ο και πτώση στο 2ο) αλλά και ανάμεσα στα τμήματα των ίδιων Επιστημονικών Πεδίων. Παράλληλα, περιμένουμε ότι θα παραμείνει ανοικτή η ψαλίδα στις βάσεις εισαγωγής, παρόλο που το νέο μηχανογραφικό δεν περιλαμβάνει πολλά από τα τμήματα που «παραδοσιακά» ανοίγουν την είσοδό τους με λιγότερα από 8.000 μόρια. Επίσης, επειδή η οικονομική κρίση καθορίζει και φέτος τις επιλογές των υποψηφίων, αναμένουμε ότι τα τμήματα του Λεκανοπεδίου και της Θεσσαλονίκης θα έχουν μεγαλύτερη πίεση.
Το τέταρτο συμπέρασμα ήταν η αναμενόμενη άνοδος των βάσεων εισαγωγής στις Στρατιωτικές Σχολές. Ο λόγος; Η μείωση των εισακτέων φέτος σε σχέση πάντα με πέρσι. Οσον αφορά τις Αστυνομικές Σχολές, το γεγονός της χρονικής μετάθεσης της φοίτησης όσων εισαχθούν είναι πιθανόν να επηρεάσει τη ζήτηση.
efsyn.gr
