Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες το 15%-20% του μαθητικού πληθυσμού φαίνεται να αντιμετωπίζει περισσότερο η λιγότερο κάποιο πρόβλημα στη μάθηση ή δυσκολία σε κάποιο τομέα η αντικείμενο μάθησης.
Η κλινική εικόνα των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες είναι διαφορετική από παιδί σε παιδί, ανάλογα με το είδος της δυσκολίας, την αιτιολογία, την ένταση, τα συμπτώματα, αλλά και με τον τρόπο που αντιδρά σε αυτήν το παιδί, η οικογένεια και ο κοινωνικός περίγυρος.
Ο όρος μαθησιακές δυσκολίες χρησιμοποιείτε ευρέως για να χαρακτηρίσει αυτή την συγκεκριμένη κατάσταση που αντιμετωπίζει ο μαθητής και δεν αποτελεί αυτόνομα μια διαταραχή που αυτό σημαίνει, ορισμός, βαθύτερα αίτια, κλινική εικόνα.
Και αυτό γιατί μαθησιακές δυσκολίες εξίσου μπορούν να αντιμετωπίζουν παιδιά με νοητική υστέρηση, με οριακή νοημοσύνη, με ειδικές μαθησιακές διαταραχές ( όπως είναι και η Δυσλεξία) παιδιά με αισθητηριακές βλάβες, παιδιά με γλωσσική ανωριμότητα, με διάσπαση προσοχής κ.ο.κ
Αυτό σημαίνει πως η αιτιολόγηση είναι πολύ σημαντική προκειμένου να έχουμε μια συνολική εικόνα αλλά και για να γνωρίζουμε τι να αναμένουμε για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Φυσικά η αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης, δεν είναι ευθύνη του εκπαιδευτικού αλλά του εκάστοτε ειδικού επιστήμονα (λογοθεραπευτή,ψυχολόγο, παιδοψυχιάτρο, αναπτυξιολόγο κ.ο.κ)
Θα λέγαμε λοιπόν ορίζοντας της μαθησιακές δυσκολίες:
Πως πρόκειται για ένα ευρύ φάσμα ανομοιογενών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν παιδιά από διάφορες ομάδες που μπορεί να έχουν χαμηλή, μέτρια ή ακόμα και υψηλή νοημοσύνη.
Οι δυσκολίες αυτές μπορεί να εκδηλώνονται σε μια οι περισσότερες από τις βασικές λειτουργίες που σχετίζονται με την κατανόηση ή τη χρήση της ομιλίας, της ανάγνωσης, της γραφής και της λογικομαθηματικής σκέψης.
Σε μαθησιακό επίπεδο μπορούμε να ομαδοποιήσουμε τα προβλήματα αναλόγως τη δεξιότητα:
Προβλήματα που παρατηρούνται στην ανάγνωση:
Όπου παραλείπονται, προσθέτονται και αντικαθίστανται γράμματα συλλαβές ακόμα και ολόκληρες λέξεις
( μολύδια =μολύβια/ πά-λαση =παρέλαση/ Πίνω - νερό –Πίνω το νερό)
Χάνουν τη σειρά τους όταν διαβάζουν
συγχέουν γράμματα που μοιάζουν οπτικά μεταξύ τους
( τ-π,ζ-ξ,β-θ,α-ο,φ-ψ)
Η ροή τους κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης είναι κακή με άναρχες παύσεις
Δεν σέβονται τα σημεία στίξης
Πολλές φορές δεν κατανοούν τελικά το αναγνωσμένο κείμενο
Στη γραφή:
Ορθογραφικάλάθη
Αντιμεταθέσεις ,παραλείψεις, προσθέσεις γραφημάτων
Συγχύσεις φθόγγων που ακουστικά διαφέρουν ελάχιστα μεταξύ τους (γ-χ,θ-δ,φ-β,ζ-σ)
Συγχύσεις γραμμάτων που μοιάζουν οπτικά μεταξύ τους
Δυσκολίες ακόμη και στην αντιγραφή από πίνακα
Κακός σχεδιασμός των γραφημάτων
Μη σεβασμός των ορίων του τετραδίου
Λανθασμένα κολλάνε ή αφήνουν κενά στις λέξεις της πρότασης
Ελλιπής ή λανθασμένη τοποθέτηση των σημείων στίξης
Γενικότερα κακή εικόνα γραπτού
Στην κατανόηση και απόδοση κειμένων :
Αδυνατούν να οργανώσουν τη σκέψη τους και να διατυπώσουν το κείμενο
Μπερδεύουν τη χρονική σειρά των γεγονότων
Αδυνατούν να απομονώσουν τα σημαντικά στοιχεία και να αφηγηθούν περιληπτικά
Δυσκολεύονται να κατανοήσουν το κυρίως θέμα και να το αποδώσουν με δικά τους λόγια
Επίσης συνήθως η κατανόηση δυσχεραίνεται και από τις σημασιολογικές ελλείψεις ( ελλιπές λεξιλόγιο κατανόησης και παραγωγής)
Στη γραπτή έκφραση
Σε μαθήματα όπως το ΄΄σκέφτομαι και γράφω΄΄ αδυνατούν να εκφραστούν γραπτά με συνοχή και τις περισσότερες φορές το λεξιλόγιο τους είναι φτωχό και δεν συμβαδίζει με την ηλικία τους.
Στη λογικομαθηματική σκέψη :
Δυσκολίες στις αριθμητικές αλληλουχίες
Μη τήρηση αλληλουχιών και κανόνων για επίλυση προβλημάτων
Παρατηρούνται δυσκολίες στην αναγνώριση των συμβόλων
Δυσκολίες στην εκτέλεση των αριθμητικών πράξεων
Στην αποστήθιση της προπαίδειας
Στην κατανόηση των προβλημάτων κ.α
Όπως γίνεται κατανοητό οι μαθησιακές δυσκολίες δεν είναι κάτι κοινό και κυρίως ποτέ δεν είναι μόνο, αυτό που φαίνεται. Είναι μια αλυσίδα πραγμάτων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και χρειάζεται εξειδικευμένες γνώσεις για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στην εστία του και όχι απλώς να καλυφθεί το εκάστοτε σύμπτωμα.
Επίσης πρέπει να σημειωθεί πως δεν υπάρχει πανάκεια για την ριζική επίλυση τέτοιων διαταραχών. Η σωστή κατεύθυνση στην αποκατάσταση ξεκινάει πάντοτε από τη σωστή διάγνωση και τη σωστή πληροφόρηση του ενδιαφερόμενου.
Βαλσαμίδου .Ι Φανή
Ba,Msc,Λογοπεδικός & Ειδικός παιδαγωγός
ειδικευθείς στις εξελικτικές διαταραχές της επικοινωνίας &
τις μαθησιακές δυσκολίες της ανάγνωσης-γραφής -μαθηματικών
