Η προφορική επικοινωνία στη ξένη γλώσσα – Τι οφείλουμε να διδάξουμε στους μαθητές μας.
Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας είναι αναμφισβήτητα μια δύσκολη υπόθεση για τους περισσότερους από τους μαθητές μας. Εντούτοις, μέσα στις επόμενες γραμμές θα επιδιώξουμε γρήγορα και κατανοητά να προσεγγίσουμε όσο καλύτερα γίνεται τις ανάγκες των μαθητών που διδάσκονται την L2 και ειδικά όσον αφορά στην προφορική τους επικοινωνία.
Ø Κοινωνιοπολιτισμική γνώση (Sociocultural knowledge)
Η αξία του να ενσταλάξει κανείς κοινωνιοπολιτισμικές γνώσεις στους μαθητές είναι κάτι παραπάνω από αμφιλεγόμενη. Πολλοί από αυτούς τους «κανόνες» βασίζονται σε ατεκμηρίωτες αποδείξεις. Το γεγονός ότι πολλοί Άγγλοι μιλούν κυρίως για τον καιρό, χρησιμοποιούν συνέχεια τη λέξη sorry, αποτελούν μια ελάχιστη απόδειξη.
Επιπλέον για πολλούς από τους μαθητές μας η εκμάθηση της γλώσσας αποτελεί απλά και μόνο μια απλή γνώση (πιθανότατα λόγω καταστάσεων και κοινωνικών συνθηκών) παρά η εκμάθηση της Αγγλικής γλώσσας για να ζήσει κάποιος στο Birmingham ή στη Βαλτιμόρη. Αυτό που είναι εξαιρετικά σημαντικό από το να αποκτήσει κανείς κοινωνιοπολιτισμικές γνώσεις είναι η ανάπτυξη της λεγόμενης διαπολιτισμικής δεξιότητας (intercultural competence) δηλαδή την ικανότητα να ανταπεξέρχονται σε διάφορες καθημερινές καταστάσεις ασχέτως των διαφόρων πολιτισμικών δεδομένων και λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι οι όποιες διαφορές και οι αμφισημίες είναι μέρος όλων των γλωσσών και όλων των ειδών επικοινωνίας. Με ακόμη πιο απλά λόγια… Το να γνωρίζουν οι μαθητές μας πώς θα κάνουν μια απλή ερώτηση του τύπου «How can I get there?» είναι ίσως πιο σημαντικό από μια εκτενή λίστα με dos and don’ts.
Ø Γνώση του ύφους (Genre knowledge)
Η γνώση του ύφους σε κάθε δυνατή επικοινωνία είναι εξαιρετικά σημαντική είτε οι μαθητές μας μαθαίνουν αγγλικά για επαγγελματικούς σκοπούς (business purposes) είτε μαθαίνουν γενικά αγγλικά (general English). Η γνώση του κατάλληλου ύφους είναι εκείνη που καθιστά την όποια επικοινωνία εποικοδομητική. Για παράδειγμα η απλούστατη φράση “Anything else?” είναι σωστή για ένα πολυκατάστημα σε διάλογο μεταξύ πωλητή και πελάτη, αλλά θα ήταν τελείως αφύσικη μεταξύ υπαλλήλου και εργοδότη.
Δεν θα πρέπει όμως να παραλείψουμε ότι διδάσκοντας για ύφος ή για κοινωνικές (απαραίτητες) συμβάσεις ότι διδάσκουμε και τις αρχές ενός σωστού διαλόγου. Με άλλα λόγια περιμένουμε τη σειρά μας για να μιλήσουμε , δείχνουμε ενδιαφέρον στα λεγόμενα των συνομιλητών, δεν διακόπτουμε κτλ.
Ø Λειτουργία της γλώσσας (Language Function)
Οφείλουμε να διδάσκουμε στους μαθητές την ξεχωριστή λειτουργία της γλώσσας στόχος σε κάθε δυνατή ευκαιρία επικοινωνίας. Για παράδειγμα θέλοντας να δώσουμε συμβουλές θα διδάσκαμε…
If I were you…
You’ d better…
Why don’t you…?
If you want my advice, you …
Από την άλλη όμως, είμαστε υποχρεωμένοι να διδάξουμε και λιγότερο κοινούς τρόπους να δώσουμε σε κάποιον συμβουλή όπως…
I advise you to…
I have a suggestion…
What I suggest is…
Ή κάτι που δεν θα συναντούσαμε ενώ από γραμματικής πλευράς είναι ορθό…
My suggestion to you would be…
Why do you not…?
Ø Πρωτόκολλο (Register)
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι μαθητές να γνωρίζουν πώς να προσαρμόζονται σε διάφορες καταστάσεις της καθημερινότητας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω έκθεσης τους σε αυθεντικές καταστάσεις. Για παράδειγμα στο διαδίκτυο μπορούμε να βρούμε καθημερινούς διαλόγους και να συζητήσουμε θέματα register και ή style.
Ενδεικτικά δίνεται κάποιος σύνδεσμος μέσα από τον οποίο μπορούμε να δούμε θέματα ύφους και στυλ, γλώσσας κτλ.
Δυστυχώς αρκετά συχνά πολλοί από εμάς αφήνουμε στην άκρη της προφορικής διαμεσολάβησης θεωρώντας πιο σημαντικό να διδάξουμε παραπάνω γραμματική ή ακόμη χειρότερα «πιάνουμε» το θέμα speaking στα πτυχία.
Εντούτοις, η προφορική επικοινωνία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων μας και δεν θα πρέπει να παραλείπεται για κανέναν λόγο. Ίσως, ως πιο ανατρεπτική, θα έλεγα ότι ένας χρόνος λιγότερο που μπορεί να καθυστερήσει μια ή δύο εβδομάδες θα κάνει λιγότερο κακό, από έναν μαθητή ο οποίος δεν θα ξέρει να ρωτήσει κάποιον εάν έχει ώρα!
ΝΕΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ( Αθήνα 7/10 , Θεσσαλονίκη 13-14/10 και 21/10 )
Προφίλ: Έλενα Ξυδοπούλου
Καθηγήτρια Αγγλικών για παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες. Απόφοιτη του τμήματος Μεθοδολογίας της Εκπαίδευσης Πανεπιστημίων Αγγλίας και Αμερικής. Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία και Μετάφραση από το London Metropolitan University. Ύστερα από 13 χρόνια εμπειρίας διδασκαλίας της Αγγλικής σε παιδιά και ενήλικες (σε σχολεία, φροντιστήρια και ως εξετάστρια του ΥΠΕΠΘ για το ΚΠγ) και κατόπιν φοίτησης στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ασχολήθηκε με τη διδασκαλία της Αγγλικής σε παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες. Τον τελευταίο χρόνο διεξάγει σεμινάρια σε Καθηγητές Ξένων Γλωσσών και συγγράφει το δικό της υλικό για παιδιά με ΜΔ.
xeniglossa.gr
