Προγραμματισμός

Προγραμματίζουμε στην αρχή της χρονιάς πόσες ώρες θα διαθέσουμε για κάθε κεφάλαιο. Δεν είναι όλος ο χρόνος που διατίθεται εκμεταλλεύσιμος και άρα στον προγραμματισμό πρέπει να προβλέψουμε και κάποιο χρόνο επί πλέον από τον απαιτούμενο. Κάθε ημέρα ή ώρα είναι διαφορετική, ανάλογα με τη διάθεση των μαθητών και του καθηγητή. Αν παρά τον προγραμματισμό δεν εμπεδώνεται το μάθημα στον προγραμματισμένο χρονικό διάστημα διαθέτουμε και άλλο χρόνο, ώστε το αποτέλεσμα να είναι καλό.

Εισαγωγή στη διδασκαλία

Όταν οι μαθητές μας έρχονται στην τάξη, κουβαλούν μαζί τους διάφορα προβλήματα από τις προηγούμενες ώρες ή και ημέρες. Αν αρχίσουμε αμέσως το μάθημα, εμείς θα κάνουμε μάθημα και οι μαθητές μας θα είναι στα προβλήματά τους που τους απασχολούν. Πρέπει να σκεφτούμε κάτι σχετικό ή άσχετο με το μάθημα, κάτι επίκαιρο που να κεντρίσει όμως το ενδιαφέρον των μαθητών και έντεχνα να περάσουμε στο μάθημα αφού έχουμε κερδίσει την προσοχή τους. Με την εξάσκησή μας στο τέλος θα καταφέρουμε να μη αντιλαμβάνονται οι μαθητές μας το πέρασμά μας από την προκαταρτική εισαγωγή στο κυρίως μάθημα.

Αν πετύχουμε μέχρις εδώ, έχουμε την τάξη σε συντονισμό μαζί μας. Οι μαθητές μας είναι έτοιμοι να δεχθούν το καινούριο αντικείμενο που έχουμε προγραμματίσει να διδάξουμε. Αν όχι, το μάθημα που θα κάνουμε δεν θα είναι διδασκαλία αλλά μια διάλεξη και ο καθένας θα καταλάβει αυτά που θέλει, αν θέλει.

Σύνδεση με το προηγούμενο μάθημα

Ασφαλώς το μάθημα πρέπει να συνδέεται με το προηγούμενο. Ακόμη και όταν αλλάζουμε κεφάλαιο πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να περάσουμε από το ένα κεφάλαιο στο άλλο. Δεν επιτρέπεται σε μια χρονιά να διδάσκουμε πράγματα του ίδιου αντικειμένου που να είναι τελείως ξεκομμένα το ένα από το άλλο.

Σύνδεση του μαθήματος με την καθημερινότητα

Αυτό που διδάσκουμε πρέπει να είναι ενδιαφέρον. Πρέπει να δώσουμε παραδείγματα που να δείχνουν τη χρησιμότητα των όσων διδάσκουμε στην καθημερινότητα. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει την ιδιότητα να συγκρατεί τα χρήσιμα και να απορρίπτει τα άχρηστα. Αν λοιπόν θέλουμε η διδασκαλία μας να γίνει κτήμα στους μαθητές μας, πρέπει να τους πείσουμε ότι αυτά που τους λέμε είναι χρήσιμα. Σε διαφορετική περίπτωση θα αναγκαστούμε να παραδεχθούμε ότι όσα τους διδάσκουμε από το ένα αυτί μπαίνουν και από το άλλο βγαίνουν.

Διδασκαλία με στόχο την άσκηση κριτικής σκέψης και προβληματισμού της τάξης

Η παρουσίαση του μαθήματος πρέπει να είναι τέτοια ώστε οι μαθητές μας να προβληματιστούν, να φέρουν αντιρρήσεις, να συζητήσουν και στο τέλος να ανακαλύψουν. Η αποκάλυψη του νόμου πρέπει να προκύψει σιγά - σιγά και να είναι απόρροια λογικών συμπερασμάτων που θα προκύψουν μέσα από συζητήσεις στην τάξη με την αντιπαράθεση αντιρρήσεων μεταξύ των μαθητών. Μόνον όταν αρθούν οι αντιρρήσεις τους, έχουν κατανοήσει το αντικείμενο και τότε το μαθαίνουν.

Προαπαιτούμενα

Πολλές φορές η κατανόηση μιας έννοιας απαιτεί παλαιότερα διδαγμένα γνωστικά αντικείμενα. Αν πιστεύουμε ότι οι μαθητές μας θα δυσκολευτούν στην ανάκληση των απαραίτητων γνώσεων είναι προτιμότερο να κάνουμε μια σύντομη επανάληψη.

Αν τα προαπαιτούμενα είναι άγνωστα για τους μαθητές καλό είναι να αφιερώσουμε κατάλληλο χρόνο ώστε οι μαθητές μας να αποκτήσουν τα κατάλληλα θεμέλια επάνω στα οποία θα οικοδομήσουμε το υπόλοιπο οικοδόμημα της γνώσης. ...

Δημήτρης Τσαούσης