Ο ένας στους τέσσερις εισακτέους στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ φέτος έκανε απλώς μια... εκδρομή για την εγγραφή του στο πανεπιστήμιο και μετά τα παράτησε. Το πρόβλημα είναι οξύτατο στα περιφερειακά ιδρύματα, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις -όπως στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων- που πάνω από τους μισούς πρωτοετείς αδιαφόρησαν για τις σπουδές τους, λίγο μετά από τον πρώτο μήνα του φοιτητικού τους βίου. Ουσιαστικά, λόγω της οικονομικής κρίσης όλο και περισσότεροι φοιτητές δεν επιθυμούν να «μεταναστεύσουν» εκτός έδρας για να σπουδάσουν, καταβάλλοντας ένα υψηλό τίμημα. Πόσω μάλλον όταν οι σπουδές είναι σε αντικείμενα χαμηλής ζήτησης. Ενδεικτικά, έχει υπολογιστεί ότι για πέντε με έξι χρόνια σπουδών, που είναι ο μέσος χρόνος ολοκλήρωσης των σπουδών, απαιτούνται περί τις 60.000 ευρώ.
Δεν παίρνουν βιβλία
Ειδικότερα, η δήλωση κάθε φοιτητή για να παραλάβει συγγράμματα είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για να φανεί πόσοι ενδιαφέρεται για τις σπουδές του. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας το 24,3% των πρωτοετών της τρέχουσας ακαδημαϊκής χρονιάς πήγαν να εγγραφούν στη σχολή τους και μετά την... ξέχασαν αφού ούτε καν βιβλία δεν ζήτησαν να πάρουν για τα μαθήματά τους. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε, αφού το 2010-2011 το 19,55% των πρωτοετών έκαναν μεν εγγραφή στη σχολή τους, αλλά δεν ζήτησαν βιβλία.
Συγκεκριμένα, ενώ την τρέχουσα χρονιά 2011-2012 εισήχθησαν 73.893 απόφοιτοι Λυκείου στα 37 πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας, τελικά μόνον οι 59.413 ζήτησαν συγγράμματα για να παρακολουθήσουν τα μαθήματα του πρώτου εξαμήνου. Το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων κατέχει το αρνητικό ρεκόρ, αφού από τους 771 που εισήχθησαν ούτε οι μισοί (συγκεκριμένα οι 325) πήραν συγγράμματα. Δηλαδή, το 58% των πρωτοετών φοιτητών του ΤΕΙ δεν ενδιαφέρθηκε να πάρει βιβλία... Με κριτήριο τα ποσοστά αδιαφορίας, μετά το ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ακολουθούν το ΤΕΙ Καβάλας (1.662 φοιτητές εισήχθησαν, 902 πήραν συγγράμματα το πρώτο εξάμηνο, άρα το 46% αδιαφόρησε), το ΤΕΙ Χαλκίδας (από τους 2.545 πρωτοετείς ζήτησαν συγγράμματα οι 1.389 - το ποσοστό «φυγής» έφθασε στο 45%), το ΤΕΙ Λαμίας (από τους 1.321 πρωτοετείς οι 748 πήραν συγγράμματα και αδιαφόρησε το 43%) και το ΤΕΙ Καλαμάτας (42% των πρωτοετών φοιτητών δεν ζήτησε συγγράμματα).
Στα πανεπιστήμια εκτός από το υψηλό κόστος σπουδών εκτός έδρας, οι πρωτοετείς φαίνεται να μετρούν και το αντικείμενο της σχολής και τη φήμη του Ιδρύματος. Και αυτό διότι μεταξύ των Ιδρυμάτων με τη μεγαλύτερη διαρροή περιλαμβάνονται, εκτός από τα περιφερειακά, και ιδρύματα της Αθήνας και της κεντρικής Ελλάδας.
Συγκεκριμένα, φέτος στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας εισήχθησαν 313 πρωτοετείς, αλλά τελικά ζήτησαν να πάρουν βιβλία μόνο οι 239. Δηλαδή, ο ένας στους τέσσερις (ακριβές ποσοστό 24%) αδιαφόρησε για τις σπουδές του. Μάλιστα, είναι ενδεικτικό ότι το ΤΕΙ Θεσσαλονίκης είχε μικρότερο ποσοστό διαρροής από το Πανεπιστήμιο που έχει σχολές και Τμήματα σε Κοζάνη και Φλώρινα. Επίσης, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου εισήχθησαν 2.442 πρωτοετείς, αλλά ζήτησαν να πάρουν βιβλία μόνο οι 1.926. Δηλαδή, το 21% δεν παρακολούθησε τα μαθήματα και άρα από πολύ νωρίς άρχισε να αδιαφορεί για τις σπουδές του. Ακολουθούν σε ποσοστά το Πολυτεχνείο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδος και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου με 19% έκαστο.
Στον αντίποδα, το ΕΜΠ έχει μηδενική φοιτητική διαρροή, ενώ μόλις 1% είναι το ποσοστό εγκατάλειψης σπουδών στο Παν. Μακεδονίας και το Οικονομικό Παν. Αθηνών (πρώην ΑΣΟΕΕ). Xαμηλά είναι τα ποσοστά φοιτητικής διαρροής στα Παν. Αθηνών και Θεσσαλίας (περίπου 5%).
Βέβαια, η απαξίωση των περιφερειακών Ιδρυμάτων, και κυρίως των ΤΕΙ, είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή που αποτυπώνεται από το ενδιαφέρον των νεοεισακτέων να πάρουν συγγράμματα. Και αυτό διότι, όπως ανέφερε μιλώντας στην «Κ» στέλεχος του υπ. Παιδείας, ακόμη πιο λίγοι (σε σχέση με όσους παίρνουν βιβλία) είναι οι φοιτητές που τελικά παρακολουθούν τα μαθήματα. Ετσι, υπάρχουν περιπτώσεις που οι ώρες διδασκαλίας παίρνουν φροντιστηριακό χαρακτήρα αφού σε μία αίθουσα είναι ένας διδάσκων και καμιά δεκαριά φοιτητές...
Συζήτηση από το 2006
Η φοιτητική διαρροή δεν παρουσιάζεται μόνο στο πρώτο έτος των σπουδών, αλλά συνεχίζεται και τα επόμενα χρόνια. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ στο πρώτο εξάμηνο του 2010-11 συνολικά 64.529 πρωτοετείς έκαναν αίτηση για συγγράμματα, στο τρίτο εξάμηνο (δηλαδή, κατά την τρέχουσα ακαδημαϊκή χρονιά) πήραν βιβλία 59.320 φοιτητές. Δηλαδή, υπάρχει απώλεια 8% ανάμεσα στις δύο χρονιές.
Οι μεγαλύτερες διαφορές υπάρχουν στα περιφερειακά ΑΕΙ. Ενδεικτικά, στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων, ενώ το χειμερινό εξάμηνο του 2010-11 έκαναν αίτηση για βιβλία 810 πρωτοετείς, ένα έτος μετά (φοιτώντας πλέον στο τρίτο εξάμηνο) έκαναν αίτηση 570 φοιτητές. Βέβαια, να σημειωθεί ότι το 2010-11 ίσχυαν ακόμη οι μετεγγραφές φοιτητών από περιφερειακά σε κεντρικά ΑΕΙ, με αποτέλεσμα αρκετοί να έχουν μετεγγραφεί.
Τα στοιχεία, πάντως, του υπουργείου Παιδείας καταδεικνύουν πόσο επιτακτική είναι η αναδιάρθρωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς υπάρχουν πολλά Τμήματα, τα οποία δεν καταφέρνουν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των υποψηφίων.
Βέβαια, η συζήτηση για αλλαγές στον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει ξεκινήσει από το 2006, όμως έκτοτε το θέμα δεν έχει προχωρήσει ουσιαστικά καθόλου παρά τις διακηρύξεις στελεχών του υπουργείου Παιδείας, αλλά και της ακαδημαϊκής κοινότητας. Ο κύριος λόγος είναι ο φόβος του πολιτικού κόστους, καθώς η αναδιάρθρωση περιλαμβάνει συγχωνεύσεις και λουκέτα Τμημάτων.
Toυ Αποστολου Λακασα
.kathimerini.gr
